23
Trong lúc Đức Giê-su ở Giê-ru-sa-lem vào dịp lễ Vượt Qua, có nhiều kẻ
tin vào danh Người bởi đã chứng kiến các dấu lạ Người làm.24 Nhưng chính Đức Giê-su không tin họ, vì Người biết họ hết thảy,25 và không cần ai làm chứng về con người. Quả thật, chính Người biết có gì trong lòng con người.
SUY NIỆM 1
Bài Tin
Mừng theo thánh Marcô hôm nay, thuật lại câu chuyện những người
Pharisiêu tố cáo với Chúa Giêsu: các môn đệ của Ngài đã vi phạm luật của
ngày Sabbath. Chúa Giêsu bảo vệ các môn đệ của Ngài có lý do làm như
thế để bảo vệ sự sống. Ngài nhắc cho họ biết luật lệ làm ra là vì con
người, chứ không phải con người vì luật lệ.
Ngày Sabbat nó được xuất phát từ đâu? Ngày Sabbath: Nó xuất phát từ biến cố dân Dothái vượt qua Biển Đỏ ra khỏi nước Ai Cập, trước đó không ai nghe nói đến ngày Sabbath này. Ngày xưa khi còn ở bên Ai Cập, dân Dothái phải làm nô lệ cực nhọc. Bởi đó khi họ ra khỏi Ai Cập, Môsê đã ra luật nghỉ ngày Sabbath, trước hết là nhằm phục vụ cho chính người Dothái: họ phải được một ngày nghỉ ngơi; kế đó là quan tâm tới những người tôi tớ và nô lệ: trong ngày đó những người chủ Dothái phải để cho các tôi tớ và nô lệ được nghỉ ngơi, đừng tái phạm điều mà người Ai Cập trước kia đã làm đối với họ. (Xh 20,8-11)
Nếu như các môn đệ bứt lúa vào ngày thường thì không có chuyện gì xảy ra. Theo luật Dothái, người ta có thể tự do bứt bông lúa ngoài đồng, miễn là đừng đem lưỡi hái gặt là được. Ta có thể hiểu đây là hành vi tự nhiên không có chủ đích. Nó tự nhiên vì: đói phải ăn, khát phải uống và khi đi qua cánh đồng lúa, người ta có khuynh hướng bứt vài bông lúa ăn cho đỡ đói. Nhưng đối với người Pharisêu, họ sẽ không cho đó là sự tự nhiên, mà là vi phạm ngày Sabbath.
Nhưng khốn nỗi, các môn đệ Thầy Giêsu lại bứt bông lúa vào ngày Sabat. Theo luật của người Do Thái, việc làm được phân chia thành 39 đề mục khác nhau, trong đó 4 việc đầu là: Gặt, rê, sàng và nấu. Các môn đệ bứt lúa là hành động gặt, vò nát trong tay là hành động rê, thổi cho vỏ trấu bay là sàng, bỏ vào miệng nhai là nấu… Chúng ta cho là quá đáng, nhưng thực sự người Dothái giải thích luật theo kiểu như vậy. Cho nên các môn đệ của Chúa Giêsu đã vi phạm tất cả các luật lệ đứng đầu. Ngày nay chúng ta thấy có vẻ kỳ cục, nhưng vào thời Chúa Giêsu, đây là vấn đề sinh tử, có thê bị kết án tử hình.
Chúa Giêsu đã kể câu chuyện trong sách Samuel quyển thứ nhất về việc vua Đavit trong khi chạy trốn vua Saul đã ăn bánh tiến trong đền thờ, thứ bánh chỉ dành cho các thượng tế, vì ông quá đói. Chúa Giêsu đã dùng kinh thánh để chứng mình rằng con người phải được đặt lên trên lề luật. Hay nói cách khác: lề luật được lập ra là vì con người.
Như vậy trường hợp vua Đavít, nếu nói đó là sự vi phạm, thì sự vi phạm đó còn gấp trăm lần so với việc các môn đệ đã làm, nhưng vua Đavit được phép làm và luật Sabbath trong trường hợp này bị vô hiệu hóa. Nó bị vô hiệu vì luật BẢO VỆ SỰ SỐNG.
Phải ưu tiên cho sự sống con người, trong trường hợp sự sống đó bị đe dọa, người ta có quyền làm những gì để duy trì nó, miễn nó không xâm phạm đến sự sống của người khác.
Người Pharisêu không thể lãnh hội được giáo huấn của Đức Giêsu nếu họ cứ khăng khăng với cái nhìn soi mói, bắt bẻ, bới lông tìm vết, vì họ là những bầu rượu cũ không thể tiếp nhận giáo lý của Ngài.
Ngày nay chúng ta không còn giữ luật ngày sabát theo kiểu người Dothái xưa nữa, nhưng giữ luật ngày Chúa Nhật, là ngày của Chúa. Trong thế giới quá cạnh tranh hiện nay, chúng ta cần được nhắc nhở về chuyện nghỉ ngơi để sống cho mình, cho nhau, cho Chúa. Ngày Chúa Nhật là thời gian tuyệt vời để ta sống cả ba chiều kích ấy: Với Thiên Chúa, với tha nhân và với chính mình.
Lạy Chúa. Xin cho chúng con ý thức rằng: không lề luật nào có thể ràng buộc chúng con ngoài giới luật yêu thương của Chúa. Vì vậy khi chúng con đã yêu mến Chúa hết lòng và yêu mến anh chị em hết sức thì chúng con không còn phải lo sợ phạm luật nữa. Amen.
GKGĐ Giáo Phận Phú Cường
Ngày Sabbat nó được xuất phát từ đâu? Ngày Sabbath: Nó xuất phát từ biến cố dân Dothái vượt qua Biển Đỏ ra khỏi nước Ai Cập, trước đó không ai nghe nói đến ngày Sabbath này. Ngày xưa khi còn ở bên Ai Cập, dân Dothái phải làm nô lệ cực nhọc. Bởi đó khi họ ra khỏi Ai Cập, Môsê đã ra luật nghỉ ngày Sabbath, trước hết là nhằm phục vụ cho chính người Dothái: họ phải được một ngày nghỉ ngơi; kế đó là quan tâm tới những người tôi tớ và nô lệ: trong ngày đó những người chủ Dothái phải để cho các tôi tớ và nô lệ được nghỉ ngơi, đừng tái phạm điều mà người Ai Cập trước kia đã làm đối với họ. (Xh 20,8-11)
Nếu như các môn đệ bứt lúa vào ngày thường thì không có chuyện gì xảy ra. Theo luật Dothái, người ta có thể tự do bứt bông lúa ngoài đồng, miễn là đừng đem lưỡi hái gặt là được. Ta có thể hiểu đây là hành vi tự nhiên không có chủ đích. Nó tự nhiên vì: đói phải ăn, khát phải uống và khi đi qua cánh đồng lúa, người ta có khuynh hướng bứt vài bông lúa ăn cho đỡ đói. Nhưng đối với người Pharisêu, họ sẽ không cho đó là sự tự nhiên, mà là vi phạm ngày Sabbath.
Nhưng khốn nỗi, các môn đệ Thầy Giêsu lại bứt bông lúa vào ngày Sabat. Theo luật của người Do Thái, việc làm được phân chia thành 39 đề mục khác nhau, trong đó 4 việc đầu là: Gặt, rê, sàng và nấu. Các môn đệ bứt lúa là hành động gặt, vò nát trong tay là hành động rê, thổi cho vỏ trấu bay là sàng, bỏ vào miệng nhai là nấu… Chúng ta cho là quá đáng, nhưng thực sự người Dothái giải thích luật theo kiểu như vậy. Cho nên các môn đệ của Chúa Giêsu đã vi phạm tất cả các luật lệ đứng đầu. Ngày nay chúng ta thấy có vẻ kỳ cục, nhưng vào thời Chúa Giêsu, đây là vấn đề sinh tử, có thê bị kết án tử hình.
Chúa Giêsu đã kể câu chuyện trong sách Samuel quyển thứ nhất về việc vua Đavit trong khi chạy trốn vua Saul đã ăn bánh tiến trong đền thờ, thứ bánh chỉ dành cho các thượng tế, vì ông quá đói. Chúa Giêsu đã dùng kinh thánh để chứng mình rằng con người phải được đặt lên trên lề luật. Hay nói cách khác: lề luật được lập ra là vì con người.
Như vậy trường hợp vua Đavít, nếu nói đó là sự vi phạm, thì sự vi phạm đó còn gấp trăm lần so với việc các môn đệ đã làm, nhưng vua Đavit được phép làm và luật Sabbath trong trường hợp này bị vô hiệu hóa. Nó bị vô hiệu vì luật BẢO VỆ SỰ SỐNG.
Phải ưu tiên cho sự sống con người, trong trường hợp sự sống đó bị đe dọa, người ta có quyền làm những gì để duy trì nó, miễn nó không xâm phạm đến sự sống của người khác.
Người Pharisêu không thể lãnh hội được giáo huấn của Đức Giêsu nếu họ cứ khăng khăng với cái nhìn soi mói, bắt bẻ, bới lông tìm vết, vì họ là những bầu rượu cũ không thể tiếp nhận giáo lý của Ngài.
Ngày nay chúng ta không còn giữ luật ngày sabát theo kiểu người Dothái xưa nữa, nhưng giữ luật ngày Chúa Nhật, là ngày của Chúa. Trong thế giới quá cạnh tranh hiện nay, chúng ta cần được nhắc nhở về chuyện nghỉ ngơi để sống cho mình, cho nhau, cho Chúa. Ngày Chúa Nhật là thời gian tuyệt vời để ta sống cả ba chiều kích ấy: Với Thiên Chúa, với tha nhân và với chính mình.
Lạy Chúa. Xin cho chúng con ý thức rằng: không lề luật nào có thể ràng buộc chúng con ngoài giới luật yêu thương của Chúa. Vì vậy khi chúng con đã yêu mến Chúa hết lòng và yêu mến anh chị em hết sức thì chúng con không còn phải lo sợ phạm luật nữa. Amen.
GKGĐ Giáo Phận Phú Cường
SUY NIỆM 2
- Vi phạm lề luật
Đi
băng qua cánh đồng lúa, các môn đệ đói bụng và bứt lúa ăn. Thánh Mác-cô
không nói rõ lí do : « Dọc đường các môn đệ bứt lúa » (c. 23) ; nhưng
chúng ta có thể đoán ra vì lý do « đói bụng », khi dựa vào lời giải
thích của Đức Giê-su :
Các ông chưa bao giờ đọc trong Sách sao? Ông Đa-vít đã làm gì, khi ông và thuộc hạ bị thiếu thốn và đói bụng?
(c. 25)
Các
Tin Mừng khác, thì nói rõ lí do « vì đói bụng » (Mt 12, 1-8 ; Lc
6-1-5). Thấy vậy, những người Pha-ri-sêu chất vấn Đức Giê-su :
Ông coi, ngày Sa-bát mà họ làm gì kia ?
Điều ấy đâu được phép !
Điều ấy đâu được phép !
(c. 24)
Trước
hết, chúng ta ta cần cảm thương Đức Giê-su, vì trò phạm lỗi, nhưng
người ta lại đi chất vấn Thầy, vì Thầy phải chịu trách nhiệm. Sau này,
Đức Giê-su sẽ nhận vào mình tất cả mọi tội lỗi, nhân danh Lề Luật, không
chỉ của các môn đệ, nhưng là của cả loài người chúng ta.
Xét
về luật, những người Pha-ri-sêu thật có lý để lên án các môn đệ, vì, để
ăn hạt lúa, họ phải « gặt và xay » cây lúa. Như thế, họ đã phạm luật
cấm lao động trong ngày Sa-bát ! Tuy nhiên, lỗi này là chuyện nhỏ, không
nghiêm trọng gì mấy ; có lẽ Đức Giê-su chỉ cần nhắc nhở các môn đệ là
xong chuyện. Nhưng có điều gì đó thật nghiêm trọng và không hề là chuyện
nhỏ ; Đức Giê-su sẽ mặc khải cho chúng ta điều này.
- Dò xét và tố cáo
Thật
vậy, chúng ta có thể tự hỏi : làm sao, ở ngoài đồng bao la như thế,
những người Pha-ri-sêu lại biết được việc này, nhất là việc này thường
được làm trong sự dè dặt và kín đáo ? Chắc chắn họ đã phải âm thầm đi
theo, rình mò, theo dõi và quan sát thật kĩ nhóm của Đức Giê-su, và tin
chắc rằng họ sẽ vi phạm lề luật ! Hành động này hàm chứa thái độ không
tin tưởng, thậm chí thái độ lên án, và chỉ cần chờ dịp thôi. Và, như
chúng ta thấy, khi không có dịp, chính họ sẽ tạo ra dịp để Đức Giê-su và
các môn đệ phạm luật ; các Tin Mừng gọi hành động này là thử hay giăng
bẫy. Thế mà, hành động này là hành động đặc trưng của sự dữ, của ma quỉ
(x. Sách ông Giop ; Kh 12, 10). Đó là hành động thuộc về sự dữ, thậm chí
đặc trưng của sự dữ, nhưng hành động này lại không phải là hiếm thấy
trong cuộc sống của chúng ta, và có khi chính người hành động như thế,
không nhận ra mình đang bị sự dữ chi phối, đang tự biến mình thành tay
sai của sự dữ (x. Lc 18, 11).
Hơn
nữa, và điều này còn nghiêm trọng hơn, ngày Sa-bát là ngày được lập ra
để tưởng nhớ ơn huệ sự sống được cứu khỏi sự chết của cả một dân tộc
trong biến cố Xuất Hành, bởi lòng thương xót của Thiên Chúa (x. Đnl 5,
12.15). Nhưng trong thực tế, ngày Sa-bát đã biến thành một bộ luật phức
tạp bao gồm những qui định chi li, dùng để dò xét và lên án. Ngày Sa-bát
là ngày được lập ra để tưởng nhớ sự sống, nhưng đã biến thành phương
tiện để lên án và giết chết chính Đấng Ban Sự Sống, là Đức Giê-su Ki-tô,
Ngôi Lời Thiên Chúa. Điều này sẽ được khởi động rất sớm : « Ra khỏi đó,
nhóm Pha-ri-sêu lập tức bàn tính với phe Hê-rô-đê, để tìm cách giết Đức
Giê-su » (đó là nội dung của bài Tin Mừng ngày mai : Mc 3, 1-6). Và mưu
đồ này sẽ đi đến cùng trong cuộc thương khó, khi người ta nhân danh Lề
Luật để giết Đấng Vô Tội tuyệt đối.
- Sự sống và lề luật
Như
các môn đệ, không ai trong chúng ta không vi phạm luật ; và như những
người Pha-ri-sêu, không ai trong chúng ta tránh được sức mạnh của Sự Dữ
thúc đẩy chúng ta dùng lề luật để dò xét và tố cáo bản thân mình và
người khác. Vậy, Thánh Phao-lô nói : « Tôi thật là một người khốn nạn!
Ai sẽ giải thoát tôi khỏi thân xác phải chết này? Tạ ơn Thiên Chúa, nhờ
Đức Giê-su Ki-tô, Chúa chúng ta! » (Rm 7, 24-25)
Thật
vậy, Đức Giê-su đã đứng về phía các môn đệ, những « bị cáo », và qua
các môn đệ, Ngài đứng về phía chúng ta. Ngài biện minh cho họ bằng những
lời mạc khải có tầm mức hết sức rộng lớn. Trước hết, Ngài dựa vào Lời
Chúa trong Sách Thánh. Trong sách Samuen quyển 1, chương 21, kể lại
chuyện vua Đa-vít và những người tùy tùng của ông, lúc đói đã vào nhà
Thiên Chúa ăn bánh dùng để dâng tiến, thứ bánh chỉ có tư tế mới được ăn.
Khi
nêu ra một biến cố lịch sử, được kể lại trong Sách Thánh, Đức Giê-su
muốn nói cho người Pha-ri-sêu, và qua họ, cho chúng ta về chính khuôn
mặt đích thật của Thiên Chúa :
- Sự sống ưu tiên hơn lề luật. Vì Thiên Chúa thông truyền sự sống, nghĩa là ban ơn, trước khi ban lề luật (x. St 2-3). Và xét cho cùng, mọi lề luật được đặt ra để phục vụ cho sự sống. Sự sống chính là cùng đích của lề luật.
- Luật đúng là thánh, như thánh Phao-lô nói trong thư Roma (Rm 7). Nhưng ngôi vị cũng là thánh, vì vốn được dựng nên theo hình ảnh của Thiên Chúa. Vì thế, trong hành vi phạm luật, phải chú ý đến hoàn cảnh, quá khứ, giáo dục, môi trường, những vấn đề và vết thương của nội tâm… Như Đức Chúa nói với ngôn sứ Samuen : « Thiên Chúa không nhìn theo kiểu người phàm: người phàm chỉ thấy điều mắt thấy, còn ĐỨC CHÚA thì thấy tận đáy lòng » (1Sm 16, 1)
- Con Người, nguồn sự sống, là chủ ngày Sa-bát. Mặc khải này của Đức Giê-su phải làm cho chúng ta tin tưởng và bình an, vì Đấng ban luật cũng là Đấng thương xót, bao dung, không lên án, nhưng cứu vớt. Không phải Chúa bao che chúng ta, những là vì chỉ có lòng thương xót mới có sức mạnh biến đổi và chữa lành tận căn con tim của chúng ta, chứ không phải hành xử theo luật (có thể đọc dụ ngôn « Người Cha và Hai Người Con » trong Lc 15, 11-32, theo hướng này).
Lm Giuse Nguyễn Văn Lộc
