Trong cuốn “Thomas Aquinas’s Secret To
Sainthood” (Bí Quyết Nên Thánh của Tôma Aquino), tác giả Sean Fitzpatrick có kể
câu chuyện này: Thấy Tôma miệt mài cúi đầu trên cuốn sách, hai tu sĩ khúc khích
cười và ghẹo: “Tôma! Tôma! Nhìn ra cửa sổ
xem có hai con heo ở trên trời kìa”. Tôma liền nhìn lên và đầu bị đập vào
cánh cửa sổ. Hai tu sĩ kia cười ồ lên. Tôma nói: “Tôi tin là mấy con heo có thể bay trên trời hơn là tin mấy anh nói dối”.
Ngày xưa, chính Chúa Giêsu đã nói: “Này, Thầy sai anh em đi như chiên đi vào
giữa bầy sói. Vậy anh em phải KHÔN như rắn và ĐƠN SƠ như bồ câu”
(Mt 10:16).
Thánh Tôma (1225-1274, linh mục tiến
sĩ) là người gây ấn tượng nhất về các phương diện. Ngài được người ta lưu ý
trước tiên là trí thông minh và những bài viết hàm súc, nhưng một trong các
phẩm chất quan trọng nhất của ngài là đức khiêm nhường. Ngay cả trong lúc tranh
luận về thần học, khi người khác không đồng ý với ngài, ngài vẫn không bao giờ
nói lời khiếm nhã với ai, và ngài luôn tử tế với cả những người ghét ngài. Ngài
không bao giờ để cho tính kiêu ngạo nổi dậy, mặc dù đôi khi ngài bị người ta mỉa
mai ngài về tính ngây thơ (innocence, naïveté).
Câu chuyện trích dẫn trên đây mô tả khoảnh
khắc hai tu sĩ nọ đã chơi khăm ngài để đùa giỡn về sự cả tin (gullibility) của
ngài. Những người yếu bóng vía có thể phản ứng bằng sự tức giận, hoặc bằng cách
cảm thấy thất vọng và tin vào sự mỉa mai của người khác. Nhưng Thánh Tôma đã có
nền tảng vững chắc là Lời Chúa, do đó ngài không có xu hướng tức giận hoặc căm
phẫn, mà ngài có cảm giác là tình huynh đệ. Thiên Chúa đã ban cho ngài sức mạnh
để xoay chuyển thói trơ tráo, với bản tính tốt lành và ngây thơ, ngài làm gương
cho người khác về cách sống nên giống Đức Kitô.
Bài học này có thể khó ghi nhớ khi chúng
ta thấy mình ở trong những tình huống như Thánh Tôma. Điều gì xảy ra khi chúng
ta đặt niềm tin vào người khác, khi chúng ta coi họ là anh chị em trong Đức
Kitô – và nếu họ làm chúng ta thất vọng thì sao? Điều gì xảy ra khi họ đáp lại
sự đại lượng của chúng ta bằng sự tham lam, đáp lại sự của chúng ta bằng sự
ngạo mạn, và đáp lại lòng yêu thương của chúng ta bằng mưu mô xảo trá?
Khi gặp khó khăn và chúng ta khiêm
nhường thấy rằng người nào đó đã phá vỡ sự tin tưởng của chúng ta, chúng ta
không thể để cho điều đó ngăn chúng ta tin tưởng người khác. Chúng ta có thể
thông minh trong các mối tương quan với người khác, và chúng ta có thể tách
mình ra khỏi những người mà chúng ta biết là có ảnh hưởng tiêu cực đối với
chúng ta, giống như người Việt nói: “Tránh
voi chẳng xấu mặt nào”. Nhưng chúng ta không cần phải nhẫn tâm với họ, và
chúng ta không thể cứ chăm chú vào việc bị xử tệ. Nếu chúng ta cảm thấy yếm thế
hoặc chán nản, chúng ta cần gặp Chúa Giêsu để cầu xin Ngài chữa lành, nên nhớ
rằng chỉ có Ngài mới khả dĩ biết rõ tâm hồn của chúng ta và của người khác, đồng
thời Ngài cũng có thể ban lại niềm vui sống cho chúng ta.
Kinh nghiệm có thể làm cho chúng ta
sáng suốt hơn khi xử lý các tình huống trong tương lai, nhưng chúng không thể
làm cho chúng ta sợ hãi mà tránh né sống bác ái hoặc không chịu nhìn nhận điều
tốt của người khác. Cuối cùng, chúng ta được mời gọi vâng theo Thánh Ý Chúa, yêu
thương tha nhân, và sống khiêm nhường – tin rằng những điều chúng ta làm ở đời
này là đúng.
Thông thường, khi chúng ta tỏ ra tử tế
và cảm thông với người khác trong những lúc khó khăn, chúng ta làm mềm chính
trái tim của chúng ta. Chúng ta không thể hùa theo các động thái tiêu cực của
một số người mà đối xử tệ với mọi người – nhưng chúng ta phải ấp ủ niềm vui của
Đức Kitô trong mọi trường hợp và làm lan tỏa niềm vui đó tới những người mà
chúng ta gặp. Dần dần chúng ta sẽ biết cách sống “khôn khéo như con rắn”, nhưng
chúng ta phải quan tâm duy trì tính ngây thơ và chân thật của loài chim bồ câu.
Và đặc biệt là chúng ta có thể luôn
nhớ cầu nguyện với Thánh Tôma, một tiến sĩ sắc xảo mà khiêm nhường, cầu xin
ngài hướng dẫn chúng ta trên đường lữ hành trần gian này, vả lại chúng ta cũng
đang sống giữa bầy sói.
Lạy Thiên
Chúa, con cảm tạ Ngài đã ban cho Giáo Hội một Thánh Phụ lỗi lạc để làm chứng về
Ngài và dạy cho mọi người nhận biết Ngài. Lạy Thánh Bổn Mạng, xin thương nguyện giúp cầu
thay, và xin cho con được nên giống Ngài một phần nhỏ bé, đặc biệt là nhân đức khiêm
nhường. Con cầu xin nhân danh Đức Giêsu Kitô, Đại Sư và Đấng Cứu Độ của nhân loại.
Amen.
ERIN CAIN (IgnitumToday.com)
Thom. Aq. TRẦM THIÊN THU (chuyển ngữ)
