Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Mátthêu (Mt 5: 27-32)
Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các môn đệ rằng: "Các con đã nghe dạy người xưa rằng: "Chớ ngoại tình". Phần Thầy, Thầy bảo các con: "Ai nhìn người nữ mà ước ao phạm tội, thì đã ngoại tình với người ấy trong lòng rồi. Nếu mắt bên phải con làm con vấp phạm, thì hãy móc quăng khỏi con đi: thà mất một chi thể còn lợi cho con hơn là toàn thân bị ném vào hỏa ngục. Và nếu tay phải con làm con vấp phạm, thì hãy chặt tay mà quăng đi, vì thà mất một chi thể còn lợi cho con hơn là toàn thân bị ném vào hỏa ngục.Có lời dạy rằng: Ai bỏ vợ mình, hãy trao cho vợ một giấy ly dị. Phần Thầy, Thầy bảo các con: bất cứ ai bỏ vợ mình, ngoại trừ vì lý do gian dâm, là làm cớ cho vợ ngoại tình, và ai cưới người vợ bị bỏ, cũng phạm tội ngoại tình nữa".
SUY NIỆM 1
Như chúng ta đã biết gia đình là tế bào sống động của nhân loại, là nền ảng kiên vững của xã hội. Nền tảng này tồn tại được là do tính bất khả phân ly của hôn nhân. Nếu vợ chồng tan rã thì gia đình đang và sẽ sụp đổ. Một khi gia đình đã sụp đổ hẳn sẽ kéo theo nhiều hậu quả tai hại cho xã hội. Vậy mà theo số liệu từ Viện Nghiên Cứu Gia đình và giới, cả nước trung bình có trên 60.000 vụ ly hôn/năm, tỉ lệ 30%, tức là cứ 10 cặp vợ chồng kết hôn thì có 3 cặp ly hôn. Xu hướng này tiếp tục tăng ở cả thành phố và nông thôn.
Trang Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu đề cập đến hai vấn đề quan trọng trong nếp sống gia đình là ngoại tình và ly dị. Ngài đã xác quyết một khi hai người nam và nữ kết hôn, đã là vợ chồng thì phải chung thủy với nhau mãi mãi chứ không thể ly dị hay chia tay: “Sự gì Thiên Chúa đã kết hợp, thì loài người không được phân ly”. Đó là thánh ý Thiên Chúa đối với đời sống hôn nhân. Gia đình nào tuân giữ tính bất khả phân ly của hôn nhân là tuân nghe thánh ý Thiên Chúa. Nhờ đó, gia đình họ được hạnh phúc.
Bên cạnh đặc tính vĩnh hôn: bất khả phân ly, Chúa Giêsu còn nhấn mạnh đặc tính đơn hôn: một vợ một chồng trong bí tích hôn nhân khi khẳng định: dù ngoại tình trong tư tưởng cũng đã phạm tội ngoại tình. Vì đó là hành vi thất tín đối với giao ước hôn nhân.
Giữa một xã hội đầy dẫy mối dây hôn nhân gia đình lỏng lẻo, tình cảm gia đình lỏng lẻo, rạn nứt và có nguy cơ đổ vỡ ngày một tăng. Xin cho các gia đình luôn yêu mến, gìn giữ luật Chúa truyền để vợ chồng yêu thương nhau, gia đình hạnh phúc.
GKGĐ Giáo Phận Phú Cường
SUY NIỆM 2
- Điều răn “Chớ ngoại tình”
Điều răn này có ở trong Mười Điều Răn của Cựu Ước và của Giáo Hội. Cùng đích của điều răn này, tuy không được phát biểu trong văn bản của Mười Điều Răn, nhưng ai cũng có thể đoán ra được: đó là sự bền vững và tình yêu. Bền vững và tình yêu liên quan chặt chẽ với nhau và là nền tảng của hạnh phúc, của niềm vui và của chính sự sống. Sự sống có thể phát sinh, nhưng không thể tồn tại và lớn lên nếu không có sự bền vững và tương quan tình yêu.
Nhưng trong thực tế, điều răn này đã bị Tội lợi dụng, đã trở thành phương tiện của Tội như thánh Phaolô nói trong Rm 7: Luật trở thành nơi cho Tội ẩn nấp, trở thành phương tiện của Tội, thậm chí trở thành đà phóng của tội (x. Rm 7, 8). Nghe những khẳng định này chúng ta có thể lấy làm lạ, nhưng đó lại là kinh nghiệm sống của mọi người, của chính chúng ta. Những người để mình bị chi phối bởi Tội sẽ nghĩ như thế này: thế nào là một hành vi ngoại tình? Họ đòi cho được một định nghĩa, hay họ tự tạo cho mình một định nghĩa; và sau đó thì ham muốn thoải mái, nghĩ ngợi thoải mái, tưởng tượng thoải mái, ăn nói thoải mái…, miễn sao mình không vi phạm điều mà luật chớ ngoại tình định nghĩa. Như thế, họ giữ luật “chớ ngoại tình” chỉ ở bên ngoài, chỉ có cái vỏ. Nhưng kinh nghiệm cho thấy rằng cái đê lề luật không thể ngăn chặn mãi được sức mạnh của lòng ham muốn, chắc chắn một ngày nào đó nó sẽ vỡ, sẽ vỡ tan tành.
- “Sự gì Thiên Chúa đã phối hợp, loài người không được phân ly” (Mt 19, 6)
Cách Đức Giêsu hoàn tất Lề Luật (x. Mt 5, 17) không phải là bổ túc thêm những luật đã có, cũng không phải đưa ra một bộ luật mới đòi hỏi tận căn hơn (nếu là như thế, thì làm sao tuân giữ được, vì luật bình thường đã nặng nề rồi), nhưng là đẩy luật đi đến cùng đích của nó. Và để đi đến cùng, thì phải khởi đi từ đầu.
Hoàn tất lề luật theo Đức Kitô không phải là giữ luật thật chặt chẽ hết mức, nhưng là một thúc đẩy của Thần Khí, đi từ khởi đầu cho đến cùng đích bằng cách đi ngang Lề Luật, vượt qua lề luật.
| Cha
trên trời
(c. 48)
| Con tim |
KHỞI ĐẦU =>
|
LUẬT
|
=> CÙNG ĐÍCH
|
| Sáng Tạo |
Sau này, một số người Pharisiêu đến hỏi Đức Giêsu: “chồng có được phép rẫy vợ không?” (Mt 19, 3-12) Ngày nay, cả hai vợ chồng đều được mời gọi chia sẻ bổn phận lo cho đời sống gia đình, tùy theo khả năng và hoàn cảnh; vì thế, câu hỏi này phải được nói lại như sau: vợ chồng có được phép bỏ nhau không? Bởi vì, ngày nay, người vợ cũng có thể chủ động bỏ chồng của mình!
Những người Pharisiêu hỏi như thế là để thử Đức Giê-su. Thử, nghĩa là đặt người khác vào trong một tình huống khó khăn, để xem người này có nói sai hay hành động sai hay không nhằm kết án. “Thử” ở đây tương đương với hành động giăng bẫy. Và câu hỏi của những người Pharisiêu thực sự là một cái bẫy chết người; thực vậy, nếu Ngài trả lời không được phép, Ngài sẽ nói ngược với Luật Môsê, mà Luật Mô-sê đến từ chính Thiên Chúa; nếu trả lời được phép, Ngài sẽ trở thành người đồng lõa với tệ nạn lạm dụng sự cho phép của Lề Luật để bỏ nhau, một cách vô trách nhiệm và gây hậu quả sâu rộng, trong thực tế.
Quả thật, có điều luật, được viết trong sách Đệ Nhị Luật, đòi buộc phải làm giấy li hôn, trong trường hợp li dị (x. Đnl 24, 1). Đặt vào bối cảnh lịch sử, thực ra, đó là một luật tiến bộ, đặc biệt theo hướng tôn trọng người phụ nữ: thay vì đuổi vợ bừa bãi, thì người chồng phải viết chứng thư, trao tận tay để nàng có thể làm lại cuộc đời. Nhưng Đức Giêsu, một cách thật bất ngờ, mặc khải cho người nghe thực trạng mà từ đó luật được ban hành, thực trạng mà Đức Giêsu gọi là “lòng chai dạ đá” của con người. Luật được ban, điều này có nghĩa là “cái xấu”, sự dữ đã có mặt. Chẳng hạn luật cấm giết người, điều này có nghĩa là người ta đã giết người trong thực tế! Điều này đúng cho mọi Lề luật, xưa cũng như nay, đời cũng như đạo.
Như thế, Lề Luật chỉ giới hạn và ngăn cản, như cái đê chắn sóng nước hung dữ, chứ không thể giải quyết tận căn sự dữ có trong lòng con người, gây tai hại cho đời sống con người, trong đó có đời sống hôn nhân và gia đình; hơn nữa, trong thực tế, chính khi nại đến Luật, để biết được phép hay không được phép, thì giao ước, tình yêu, lòng trung thành, tương quan hiệp nhất đang bị tổn thương và có nguy cơ rạn nứt và đổ vỡ. Khi nói đến Luật, thì sự dữ đã có đó rồi, tương tự như khi người ta thiết lập luật li dị hay nói đến luật li dị. Điều lạ lùng là khi có lề luật, cái xấu không bớt, nhưng lại càng sinh sôi (x. Rm 7, 7-13), như chúng ta thấy hiện nay trong mọi lĩnh vực, bởi vì tương quan tình yêu, tình bạn, tình đồng bào và đồng loại đã bị đỗ vỡ (hay nghiêm trọng hơn, không được xây dựng từ khởi đầu) ngay trong lòng con người.
- Hoàn tất điều răn “chớ ngoại tình”
Đức Giê-su quan tâm đến cái xấu đang có mặt trong lòng con người, và mời gọi chúng ta giải quyết tận căn bằng cách trở về với nguồn gốc.
- Ở nguồn gốc, không có lề luật, chỉ có ơn sủng nhưng không tuyệt đối: người phụ nữ là một tuyệt tác của Thiên Chúa, Đấng Tạo hóa, ban không cho người đàn ông; và ngược lại, người đàn ông, vốn là tác phẩm đầu tay của Thiên Chúa, được ban không cho người phụ nữ. Người phụ nữ là tuyệt tác, vì được dựng nên từ xương thịt con người, vốn là tinh hoa của sáng tạo; trong khi đó, người đàn ông được dựng nên từ bùn đất. Vì thế, người phụ nữ được gọi là phái đẹp và tượng trưng cho sự dịu dàng.
- Ở nguồn gốc, là tình yêu hai người dành cho nhau một cách quảng đại và nhưng không, cùng với lời cam kết thuộc về nhau vĩnh viễn, vì cả hai một cách tự do, trở nên “một xương một thịt”.
Nguồn gốc của sáng tạo là ơn sủng và tình yêu, và ở ngọn nguồn của mỗi đôi hôn nhân cũng như vậy, cũng là ơn sủng và tình yêu. Bởi vì người con trai hay người con gái đã làm gì cho người kia, mà người này lại tự nguyện thuộc về mình suốt đời, tự nguyện cho đi, trao vào tay người kia cuộc đời mình? Xóa bỏ hay quên đi tình yêu nhưng không ban đầu này, đời sống hôn nhân sẽ không còn nền móng, và sẽ mau chóng đổ vỡ. Bởi vì, đời sống hôn nhân không thể chỉ đặt nền tảng trên lề luật, cho phép hay không cho phép, nhưng đặt nền tảng trên ơn sủng, ơn sủng nhưng không của Thiên Chúa ban người kia cho mình, ơn sủng nhưng không của người này trao ban cho người kia; và từ đó phát sinh lời cam kết vĩnh viễn thuộc về nhau, cho dù cuộc đời bể dâu.
Vợ chồng chọn nhau, nhưng còn được mời gọi đón nhận nhau như quà tặng yêu thương của Thiên Chúa, trong một Giao Ước được Thiên Chúa đóng ấn vĩnh viễn. Tình yêu và Giao Ước của Thiên Chúa mới là đá tảng vững bền cho đời sống hôn nhân và gia đình. Bởi lẽ, cảm xúc của chúng ta hay giao động và không ổn định.
Và ơn gọi dâng hiến cũng cò cùng một nền tảng: ở ngọn nguồn là ơn huệ sự sống, tái tạo sự sống và ơn gọi nhưng không Chúa ban, và chúng ta liều mình đáp lại vĩnh viễn và qua từng ngày sống, với lòng cảm mến, với tâm tình tạ ơn và ca tụng: “Chúa ban cho con tất cả, con xin dâng lại Chúa tất cả”.
Lời cam kết tình yêu của Thiên Chúa là Chân Lý, nghĩa là luôn luôn đúng. Lời cam kết của chúng ta, trong giao ước hôn nhân cũng như trong lời tuyên khấn, cũng được mời gọi trở nên “chân lí”, nghĩa là luôn luôn đúng, vì chúng ta được dựng nên theo hình ảnh của Thiên Chúa.
* * *
Vì thế, để đạt được cùng đích của điều răn chớ ngoại tình, Đức Giê-su mời gọi loài người chúng ta khởi đi từ đầu, và tất yếu phải khởi đi từ đầu; và năng động này không chỉ có giá trị cho điều răn “chớ ngoại tình”, nhưng cho mọi điều răn và lề luật (x. Mt 5, 17-48).
- Khởi đi từ đầu nơi lòng muốn hay lòng ước ao, nơi đôi mắt, nơi đôi tai, nơi tay. Và đoạn tuyệt với sự dữ ngay từ đây, ở những bước đầu này: “chặt, ném và ném cho xa”.
- Khởi đi từ đầu nơi tình yêu và ân huệ được trao ban cách nhưng không và quảng đại khi mới yêu nhau. Quên đi khởi đầu này sẽ là tai họa, là đại họa như chúng ta vẫn chứng kiến hay đọc trên báo.
- Khởi đi từ đầu nơi sáng tạo, ở đó người nam và người nữ được ban cho nhau như là quà tặng tuyệt đối nhưng không của Thiên Chúa. Như chính Đức Giêsu sẽ trả lời chất vấn của những người lệ luật:
Thuở ban đầu, Đấng Tạo Hóa đã làm ra
con người có nam có nữ.
con người có nam có nữ.
(Mt 19, 4)
Lm Giuse Nguyễn Văn Lộc
