“Hãy sám hối, vì Nước Trời đã đến gần” (Mt 4:17; Mc 1:14). Đó là sứ điệp quan trọng đối với mọi người, mọi thời, luôn mang tính thời sự hơn mọi sứ điệp nào khác. Thánh Phaolô khuyên: “Anh em phải cởi bỏ con người cũ với nếp sống xưa, là con người phải hư nát vì bị những ham muốn lừa dối, anh em phải để Thần Khí đổi mới tâm trí anh em, và phải mặc lấy con người mới, là con người đã được sáng tạo theo hình ảnh Thiên Chúa để thật sự sống công chính và thánh thiện”(Ep 4:22-24).
Năm mới khởi đầu, những cái khởi sự mới cũng đang cần bắt đầu: Canh tân, chấn chỉnh, quyết tâm, ... Đây là 10 sứ điệp cần thiết cho chúng ta trong năm mới này ... Nào, hãy hành động ngay!
1. ĐAM MÊ
Anthony Robbins nói: “Không có sự vĩ đại nếu không có niềm đam mê lớn, niềm đam mê đó tạo nên tên tuổi các nghệ sĩ, vận động viên, khoa học gia, người cha, người mẹ, doanh nhân,.. .”. Thật vậy, muốn đạt tới sự vĩ đại, bạn phải yêu thích chính những gì bạn làm. Ngay cả thập giá cũng vậy, không đam mê không vác nổi đâu!
2. MƠ ƯỚC
Johann Wolfgang von Goethe nói: “Bất cứ điều gì bạn có thể làm hoặc muốn làm, hãy bắt đầu ngay. Can đảm có tố chất thiên tài, sự kỳ diệu và sức mạnh”. Cứ ngại, cứ sợ, chẳng bao giờ làm được gì. Dám làm là tự tin, dám làm là yếu tố dẫn tới thành công, hãy dám làm những gì bạn mơ ước và phải khéo léo vận dụng.
3. HÀNH TRÌNH
Henry Boyle nói: “Hành trình quan trọng nhất trong đời bạn là gặp gỡ người khác trên đường đi”. Gặp gỡ thân mật với nụ cười chứ không chỉ nhìn nhau rồi thôi. Yêu thương khởi đầu từ nụ cười, ánh mắt, rồi mới có thể hành động cụ thể. Cảm thông và hiểu người khác có thể tạo nên sự khác biệt.
4. TÌM QUÊN
Og Mandino nói: “Khi bạn sai lầm hoặc thất vọng, đừng quay lại nhìn nó quá lâu. Lỗi lầm là cách cuộc đời dạy chúng ta. Việc phạm sai lầm khác với việc đạt mục đích. Không ai hoàn toàn chiến thắng, thất bại là mẹ thành công, thất bại chỉ là một phần trong quá trình phát triển. Hãy quên đi các lỗi lầm. Làm sao bạn biết mình hữu hạn? Hãy đứng dậy và bước tới!”. Nhân vô thập toàn, không ai không sai lầm, chỉ có Thiên Chúa mới là Đấng chí thiện. Biết vậy không phải để ỷ lại mà để cố gắng sống tốt. Sai thì sửa, té ngã thì đứng dậy, đừng nằm lì ra đó!
5. TÔI LÀ TÔI
Steve Jobs nói: “Thời giờ có hạn, đừng lãng phí thời gian mà sống bằng cuộc đời của người khác. Đừng sập bẫy giáo điều – tức là sống theo suy nghĩ của người khác mà không dám là chính mình. Đừng lệ thuộc ý kiến của người khác mà đánh mất chính mình. Quan trọng nhất là hãy can đảm theo con tim mình và trực giác của mình. Đó là cách bạn thực sự muốn cho mình, mọi thứ khác là thứ cấp”. Dĩ nhiên chúng ta không bảo thủ hoặc coi thường ý kiến của người khác, nhưng đừng lệ thuộc người khác. Ý kiến của người khác cũng đa dạng, cần biết minh định rạch ròi, nếu yếu bóng vía thì bạn sẽ “qụy ngã” vì các tin đồn của các “bà tám” hoặc “ông tám”.
6. TIN TƯỞNG
Marie Curie nói: “Cuộc sống không dễ dàng đối với bất cứ ai. Vậy là sao? Chúng ta phải kiên trì và tự tin. Chúng ta phải tin rằng mình có tài về lĩnh vực nào đó, và chúng ta sẽ đạt được như lòng mong ước”. Cuộc đời không như tấm thảm êm đềm, mà luôn gập gềnh, khúc khuỷu. Đôi khi chúng ta cảm thấy mệt mỏi vì số kiếp lận đận. Nhưg không phải vậy, vì cụ Phan Bội Châu đã nói: “Ví phỏng đường đời bằng phẳng cả, anh hùng hào kiệt có hơn ai”. Những người có tên tuổi đều là những người đã chịu nhiều thất bại, đau khổ, họ hơn chúng ta vì họ có ý chí sắt thép. Thánh Phaolô đã chịu nhiều thử thách nhưng vẫn không đầu hàng trước số phận, lại còn “tự hào về những yếu đuối của mình” (2 Cr 11:1-33). Lòng tự tin của Thánh Phaolô là niềm tín thác vào Đức Giêsu Kitô.
7. CƠ HỘI
Oprah Winfrey nói: “Cuối năm không là kết thúc cũng không là khởi đầu, mà là tiếp tục với sự khôn ngoan từ kinh nghiệm thấm nhuần trong chúng ta. Chào đón năm mới, đó là cơ hội mới để chúng ta phấn đấu”. Hãy rút lấy các bài học quý giá từ kinh nghiệm, và hãy áp dụng các bài học “xương máu” đó trong năm mới này. Rút ra rồi đừng để đó hoặc than thân trách phận, hãy quyết tâm cố gắng làm tốt hơn năm cũ.
8. KHỞI ĐẦU
Mẹ Teresa Calcutta nói: “Hôm qua đã qua. Ngày mai chưa tới. Chúng ta chỉ có hôm nay. Hãy bắt đầu từ hôm nay”. Thời gian là của Chúa. Chúng ta không làm chủ thời gian nhưng được quyền quản lý thời gian. Thời gian hiện tại rất quý. Hãy tập trung vào hôm nay, đừng ủ rũ vì quá khứ và mơ mộng với tương lai. Có hôm qua mới có hôm nay, có hôm nay mới có ngày mai. Không phải là tương lai sẽ hoặc sắp bắt đầu, mà tương lai đang bắt đầu ngay từ ngày hôm nay …
9. NÊN MỚI
Lão Tử nói: “Khi tôi cởi bỏ chính tôi, tôi trở nên cái tôi phải là”. Hãy tập trung vào con người mà bạn muốn trở nên, cứ trở nên dần dần, cứ từ từ, từng chút một. Đường gần hoặc xa không thành vấn đề, mà vấn đề là bạn có bước từng bước hay không. Chẳng ai có thể nhảy một cái là tới ngay nơi mình muốn đến. Chính những bước nhỏ lại có thể tạo nên hành trình dài. Kỳ lạ thật!
10. THỰC HIỆN
Mae Jemison nói: “Vị trí của bạn trong thế giới này là chính cuộc đời bạn. Hãy bước đi và làm những gì bạn có thể, hãy làm cho cuộc đời mình như bạn muốn”. Mỗi người phải chịu trách nhiệm về cuộc đời mình, chính cha mẹ hoặc người thân cũng không ai có thể giúp gì hơn. Dám làm thì dám chịu. Vả lại, Thánh Phêrô đã nói rõ: “Thiên Chúa là Đấng không vị nể ai, nhưng cứ theo công việc mỗi người mà xét xử” (1 Pr 1:17).
Khởi đầu năm mới, hãy ghi nhớ điều bất biến và bất diệt: “Đức Giêsu Kitô vẫn là một, hôm qua cũng như hôm nay, và như vậy mãi đến muôn đời” (Dt 13:8).
CUNG CHÚC TÂN XUÂN – HAPPY NEW YEAR và CUNG CHÚC TÂN NHÂN – HAPPY NEW YOU.
TRẦM THIÊN THU
LỖI HẸN MÙA XUÂN
Cuộc đời có nhiều cái hẹn, đủ loại hẹn, đủ mức hẹn. Có người đúng hẹn, có người lỗi hẹn (lỡ hẹn), dù khách quan hay chủ quan. Tất nhiên ai cũng muốn đúng hẹn, và lỗi hẹn thì ai cũng cảm thấy buồn, nhưng có lẽ cái buồn mênh mang và khó tả nhất là “lỗi hẹn mùa Xuân”.
Từ khoảng nửa thế kỷ qua, có lẽ ai cũng quen với ca khúc “Xuân Này Con Không Về” (thập niên 1960) của NS Trịnh Lâm Ngân (bộ ba: Trần TRỊNH, LÂM Đệ và Nhật NGÂN). Đó là lời của chiến sĩ phải tác chiến nơi chiến trường xa để bảo vệ tổ quốc để nhân dân được an tâm ăn Tết. Đó là lời xin lỗi được nhắn với người mẹ già nơi hậu phương vì con trai đành “lỗi hẹn mùa Xuân” với mẹ hiền. Lực bất tòng tâm!
Thiết tưởng câu nói “Xuân này con không về” vẫn phổ biến, hợp cảnh, hợp lý và hợp tình, vì có thể áp dụng trong nhiều trường hợp, đặc biệt là những người đành “lỗi hẹn mùa Xuân” với cha mẹ (và thân nhân) trong dịp Tết Nguyên Đán cổ truyền. Họ là ai?
Họ là những người phải tha phương cầu thực, chung quy chỉ vì Cái Nghèo mà người ta phải đành lỗi hẹn mùa Xuân. Số kiếp lận đận thì cứ lụi đụi mãi, chẳng “ngóc đầu” lên được, thế nên cũng đâu dám “mở mắt” to mà nhìn đời hoặc ngắm Xuân, thậm chí cũng chẳng dám “liếc” nữa. Người ta gọi như thế là nghèo gia truyền, nghèo di sản, nghèo truyền kiếp!
Buổi sáng, tôi thường “ngồi đồng” tại một quán ở Bình Thạnh, vừa uống cà-phê vừa lướt web và có thể viết lách đôi chút. Có một ông già “xương xảu” cũng hay uống cà-phê tại chiếc bàn cách tôi không xa. Vài lần ông gật đầu cười khi thấy tôi nhìn ông, rồi ông chủ động lân la sang nói chuyện. Thế là thành quen. Ông đã 80 tuổi, cơ thể gầy gò nhưng vẫn khỏe mạnh, cứng cáp và nhanh nhẹn. Ngạc nhiên là ông vẫn kiếm sống bằng nghề đạp ba gác chở đồ cho người ta, có khi đạp giao hàng tới tận Thủ Đức hoặc qua ngã tư Bình Phước. Chứng tỏ sức khỏe ông còn tốt lắm.
Mỗi sáng trò chuyện với nhau vài câu về xã hội, văn hóa, chuyện đời, … Ông vui vẻ, xởi lởi, và có hiểu biết. Có hôm ông vạch chân cho tôi thấy vết xước rồi ông nói: “Tụi trẻ bây giờ quá đáng, nó chạy xe thế nào mà tông vào phía sau xe ba gác của tui, làm hư xe và rách chân tui nè. Thế mà nó bỏ chạy luôn. Tui chỉ biết lắc đầu ngao ngán!”. Ông uống nhanh ly cà-phê đá hoặc chai nước giải khát rồi ông lại đi giao hàng. Mỗi lần đi, ông đều cười và nói: “Tui đi trước nghe chú”.
Một sáng gần Tết, tôi hỏi ông sao mấy hôm rày không thấy ông. Ông bảo: “Ở nhà thuê, không có chổ để xe, nên tui phải lại đằng kia gởi xe”. Nói đến Tết, ông khôi hài: “Người ta tết chứ mình chỉ có chết thôi”. Rồi ông cười vang, xem chừng vẫn có vẻ “vô tư” và sảng khoái lắm. Câu nói của ông có “chất” khôi hài nhưng vẫn đau đáu lắm. Ông là một trong những người vẫn đành “lỗi hẹn mùa Xuân”. Gần hết đời người rồi mà ông vẫn chưa thể “đúng hẹn” được. Buồn lắm chứ!
Một buổi sáng khác, có anh chàng trung niên mời tôi mua vé số. Anh có vẻ trầm tư, dáng buồn hiện rõ. Tôi không có “máu đỏ đen” nên lắc đầu. Anh đứng lặng, không mời mua. Tôi mua giúp anh 2 “vé số phận”. Tôi hỏi và anh ngậm ngùi cho biết rằng vợ con anh ở quê tận Sóc Trăng, anh một mình lên Saigon kiếm sống. Tết này anh không dám về với vợ con vì vé xe mắc quá, anh ráng cầm lòng mà ở lại, để sau Tết về vậy. Như thế, anh lại là đành trở thành người “lỗi hẹn mùa Xuân” này. Biết sao được!
Tôi gặp và trò chuyện với một số thanh niên nam nữ từ các miền quê xa lên Saigon làm công nhân, làm ô-sin (*) hoặc lao động phổ thông. Họ than là không dám về vì tốn kém quá. Mà đây không phải lần đầu họ “lỗi hẹn mùa Xuân” với cha mẹ, có người đã mấy năm rồi không được đoàn tụ với gia đình trong ngày Xuân. Có người muốn mua quà hoặc gởi chút tiền về quê mà cũng không thể thực hiện ước mơ nhỏ bé đó. Tôi hỏi họ cảm thấy thế nào khi Tết đến gần hoặc có thấy buồn gì không, họ vừa “cười trừ” vừa nói: “Buồn riết cũng quen rồi”. Ôi, cái chữ “quen” nghe rất … quen, rất dễ thương nhưng lại đáng thương lắm thôi!
Đã đành họ buồn vì nhớ cha mẹ, nhớ quê hương, nhưng cha mẹ họ cũng giảm niềm vui Xuân trong mấy ngày Tết vì vắng bóng đứa con yêu dấu. Rất có thể có những giọt nước mắt thương nhớ âm thầm của cả cha mẹ lẫn con cái trong đêm Xuân, nhất là giây phút giao thừa. Với những người tha phương cầu thực và ở nhà trọ, họ chỉ “ăn Tết” giản dị là “góp gạo nấu cơm chung” rồi cùng nhau ăn một bữa đạm bạc vào ngày mùng Một để gọi mừng Xuân, ăn tết. Có khác chút là có “mùi” Tết qua vài miếng mứt, mấy cục kẹo, miếng dưa hấu, … Tuy khó tả nỗi niềm u uẩn ngày Tết, nhưng chắc hẳn tình Xuân nơi họ rất đậm đà!
Rồi còn có những sinh viên nghèo xa nhà, các em phải đi làm thêm để có tiền tự trang trải hằng ngày, bớt gánh nặng cho cha mẹ. Tết đến, họ không thể về với gia đình, có em thì không đủ tiền để về quê, có em thì thương cha mẹ nên ráng “hy sinh” Tết mà làm thêm mấy ngày Tết để dự trù cho sinh hoạt trong thời gian học sau Tết. Và như vậy, các em cũng đành “lỗi hẹn mùa Xuân” mà thôi. Tội nghiệp các em, đang tuổi vui mà không được vui!
Và còn biết bao hoàn cảnh đáng thương khác vẫn thấy hằng ngày. Họ như bị “triệt buộc”, vẫn đành “lỗi hẹn mùa Xuân” hết năm này qua năm khác, nỗi buồn cứ chồng chất mãi và như hóa xơ cứng, lòng họ cũng như “ngây ngô” tựa sỏi đá!
Đó là chuyện “lỗi hẹn mùa Xuân” trong đời thường. Về tâm linh, chúng ta cũng có những cuộc “lỗi hẹn” với Thiên Chúa và với tha nhân!
Thật vậy, chúng ta đã và đang lỗi hẹn với Thiên Chúa quá nhiều lần. Chúng ta cũng “lỗi hẹn” với tha nhân nhiều lần nhưng chúng ta vô tình hoặc cố ý không biết, có thể chúng ta “quên” rằng lỗi hẹn với tha nhân cũng chính là lỗi hẹn với Thiên Chúa.
Chính Chúa Giêsu bảo: “Nếu anh em yêu thương kẻ yêu thương mình, thì anh em nào có công chi? Ngay cả những người thu thuế cũng chẳng làm như thế sao? Nếu anh em chỉ chào hỏi anh em mình thôi, thì anh em có làm gì lạ thường đâu? Ngay cả người ngoại cũng chẳng làm như thế sao?” (Mt 5:46-47). Còn Thánh Gioan đặt vấn đề: “Nếu ai nói ‘Tôi yêu mến Thiên Chúa’ mà lại ghét anh em mình, người ấy là kẻ nói dối; vì ai không yêu thương người anh em mà họ trông thấy, thì không thể yêu mến Thiên Chúa mà họ không trông thấy” (1 Ga 4:20).
Yêu thương có nhiều cách và nhiều mức độ. Yêu thương là thương xót. Cả về tinh thần lẫn vật chất, tức là yêu bằng cả con tim và đôi tay. Rõ nét nhất là thể hiện lòng yêu thương “cụ thể” đối với người nghèo – những người không có mùa Xuân, không mơ thấy mùa Xuân, không dám mơ về Xuân, … những người đành “lỗi hẹn mùa Xuân”. Có lẽ chúng ta vẫn may mắn hơn họ, vậy mà chúng ta có bao giờ thành tâm cầu nguyện cho họ chưa?
Chúa Giêsu xác định: “Người nghèo thì bên cạnh anh em lúc nào cũng có” (Ga 12:8). Thế nhưng chúng ta vẫn lỗi hẹn với tha nhân nhiều lắm, thường gọi là “lỗi đức ái”. Thánh Phaolô khuyên nhủ: “Anh em đừng mắc nợ gì ai, ngoài món nợ tương thân tương ái; vì ai yêu người, thì đã chu toàn Lề Luật” (Rm 13:8). Rất rõ ràng, rất chí lý!
Thánh Giacôbê nói rõ: “Phải kính trọng người nghèo” (Gc 2:1-9). Đúng vậy, vì Chúa Giêsu luôn quan tâm người nghèo và luôn chạnh lòng thương xót họ. Điều đó đã được chứng minh qua suốt cuộc đời Ngài khi còn làm người trên trần gian, và Kinh Thánh cũng đã ghi lại.
Thế nhưng chúng ta xem chừng vẫn chẳng thấm vào đâu, nghe tai này rồi lọt qua tai kia, thấy đó rồi quên đó, thậm chí còn ảo tưởng nữa. Cũng như sự kiện 18 người bị tháp Si-lô-ác đổ xuống đè chết, người ta tưởng các nạn nhân là các tội nhân bị trừng phạt, nhưng Chúa Giêsu nói thẳng: “Nếu quý vị không sám hối thì sẽ chết hết y như vậy” (Lc 13:1).
Không khéo thì chúng ta cũng bị Chúa Giêsu cảnh cáo như Ngài cảnh báo những thành đã chứng kiến các phép lạ mà không sám hối: “Khốn cho ngươi, hỡi Kho-ra-din! Khốn cho ngươi, hỡi Bết-xai-đa! Vì nếu các phép lạ đã làm nơi các ngươi mà được làm tại Tia và Xi-đôn, thì từ lâu họ đã mặc áo vải thô, ngồi trên tro tỏ lòng sám hối rồi. Vì thế, trong cuộc Phán Xét, Tia và Xi-đôn sẽ được xử khoan hồng hơn các ngươi. Còn ngươi nữa, hỡi Ca-phác-na-um, ngươi tưởng sẽ được nâng lên đến tận trời ư? Không, ngươi sẽ phải nhào xuống tận âm phủ!” (Mt 11:21-24; Lc 10:13-15). Nếu chúng ta “lỡ hẹn” thì thật là khốn nạn đời đời!
Thiên Chúa luôn rất rạch ròi và thẳng thắn. Khi nhớ đến những người phải “lỗi hẹn mùa Xuân”, chúng ta cùng suy nghĩ lời Chúa đã mặc khải cho Thánh Gioan: “Vì ngươi hâm hẩm chẳng nóng chẳng lạnh, nên Ta sắp mửa ngươi ra khỏi miệng Ta” (Kh 3:16). Nhờ “xét mình” đầu năm mà chúng ta có thể kịp chấn chỉnh các động thái, cách sống và nếp nghĩ của mình, để nhờ đó mà không còn lỗi hẹn với Thiên Chúa và tha nhân.
Tết đến, Xuân về, chúng ta cùng xin lỗi Chúa:
Lạy Thiên Chúa, xin lấy lòng nhân hậu xót thương con, mở lượng hải hà xoá tội con đã phạm. Xin rửa con sạch hết lỗi lầm tội lỗi con, xin Ngài thanh tẩy. Vâng, con biết tội mình đã phạm, lỗi lầm cứ ám ảnh ngày đêm. Con đắc tội với Chúa, với một mình Chúa, dám làm điều dữ trái mắt Ngài. Như vậy, Ngài thật công bình khi tuyên án, liêm chính khi xét xử. Xin ban lại cho con niềm vui vì được Ngài cứu độ, và lấy tinh thần quảng đại đỡ nâng con (Tv 51:3-6 và 14).
TRẦM THIÊN THU
