Tấm vải Turin vốn được rất nhiều người cho là tấm vải khâm liệm thi thể chúa Giê-su, nhưng những người theo chủ nghĩa hoài nghi lại chỉ coi nó là một hiện vật tôn giáo có ý nghĩa lịch sử to lớn. Tấm vải liệm Turin đã thu hút được sự quan tâm của các học giả lẫn các nhà khoa học nhờ vào bản chất bí ẩn của nó. Các kết quả xét nghiệm ADN được bổ sung vào hồ sơ nghiên cứu gần đây chỉ có thể làm tăng thêm phần kỳ bí, huyền ảo cho nguồn gốc của tấm vải liệm này.
Tấm vải liệm Turin: hình ảnh khuôn mặt trên tấm vải đã được xử lý kỹ thuật số [bên trái] và hình ảnh toàn thân được nhìn thấy trên tấm vải liệm [bên phải]
Tấm vải liệm Turin, một mảnh vải dệt nhạt màu có chiều dài khoảng 4,5 m, có thể được xem như một món đồ vật tầm thường với những vết ố màu nâu đỏ đặc thù ở cả hai mặt trước và sau. Hình ảnh một người đàn ông nằm sấp với đôi tay bắt chéo có thể được nhìn thấy trên tấm vải này, với cả hai mặt trước và mặt sau của cái đầu được chập lại chính xác ở giữa tấm vải, cho thấy tấm vải này đã được dùng để chùm lên mặt trước và mặt sau của một xác chết để trần. Vô số vết thương khủng khiếp trên cơ thể đã được hé lộ thông qua những hình ảnh trên tấm vải, từ những vết cắt cho đến những vết đục, vết móc và vết lằn roi. Những hình ảnh này đã cho thấy một cách rõ ràng bằng chứng của việc bị đóng đinh lên cây thập tự giá như trong miêu tả của Kinh thánh về cái chết của chúa Giê-su.
Chiều dài toàn khổ của Tấm vải liệm Turin. Các nhà khoa học và các học giả chưa thể giải mã bí ẩn đằng sau tấm vải liệm này. (Ảnh: Wikimedia)
Lịch sử bị che giấu của Tấm vải liệm
Dựa trên các tư liệu lịch sử, niên đại ước định của tấm vải liệm này là vào khoảng cuối những năm 1.300, hay vào khoảng cuối thế kỷ 14. Các học giả tranh luận rằng tấm vải liệm này đã có từ trước năm 1.390, và miêu tả thời kỳ trước đó là một “giai đoạn vô cùng tăm tối”. Ngay cả vào thời kỳ trung cổ cũng đã có những quan điểm bất đồng về tính xác thực của tấm vải liệm, những văn bản trao đổi trong cộng đồng chức sắc nhà thờ vào thời kỳ đó gợi ý rằng đây có thể là một món đồ giả mạo. Tuy nhiên, các nhà sử học cũng đưa ra giả thuyết cho rằng trong quá khứ đã tồn tại nhiều “tấm vải liệm” như vậy, và những cáo buộc giả mạo có thể không liên quan đến tấm vải được tìm thấy ngày nay trong nhà thờ thành Turin, nước Ý.
Kể từ thế kỷ 15, sự tồn tại của tấm vải liệm này đã được ghi chép chi tiết trong các tài liệu. Tấm vải này đã được chuyển nhượng cho Gia tộc Savoy ở Ý vào năm 1453, và đã bị thiệt hại trong một trận hoả hoạn. Việc đắp vá và phục chế hiện vật này đã được tiến hành nhiều lần sau đó. Tấm vải này đã được đặt bên trong một nhà nguyện vào thế kỷ 17, nhưng phải đến 200 năm sau nó mới được đem ra trưng bày cho công chúng, và được chụp ảnh lần đầu.
Toàn khổ ảnh chụp âm bản của Tấm vải liệm Turin. (Ảnh: Wikimedia)
Chính những bức ảnh chụp này đã biến tấm vải từ chỗ một di vật bình thường lên thành một hiện tượng ăn khách. Những bức ảnh này tự bản thân chúng không quá đặc biệt, cho đến khi được quan sát dưới dạng ảnh chụp âm bản, khi hình ảnh chi tiết của một người đàn ông để râu, bị trọng thương hiện lên một cách rõ nét. Trước đó đã có giả thuyết cho rằng những vết ố và hình người này đã được một nghệ sĩ vẽ lên tấm vải lanh vào một thời điểm nào đó trong lịch sử, nhưng việc phát hiện được một hình ảnh thân thể chi tiết được in hình lên tấm vải đã nhanh chóng làm xóa tan những sự ngờ vực và thuyết phục rất nhiều người tin rằng các hình ảnh nói trên đã hình thành do tiếp xúc với một thân xác người thật. Một số tín đồ Công giáo tin rằng hình ảnh này được truyền tải từ thân thể Chúa Giê-su sang tấm vải nhờ sự phát xuất của một “luồng ánh sáng thần thánh” hay năng lượng khi Ngài phục sinh.
Một áp-phích quảng cáo trong cuộc triển lãm tấm vải liệm Turin vào năm 1898. Bức ảnh được Secondo Pia chụp vài tuần sau đó đã không được đưa vào áp-phích do quá hạn định. Hình ảnh trên tấm áp-phích có in một hình mặt người đã được vẽ, chứ không phải được lấy từ bức ảnh chụp của Pia. (Ảnh: Wikimedia)
Nếu đây thực sự là tấm vải liệm bọc thi thể Chúa Giê-su, thì nó phải có niên đại từ năm 30 SCN, niên đại ứng với cái chết của Chúa Giê-su theo ghi chép trong kinh Thánh. Tuy nhiên, niên đại này lại mâu thuẫn với những tư liệu lịch sử về sau, cũng như các kết quả nghiên cứu khoa học hiện đại đươc tiến hành trên hiện vật.
Những phân tích khoa học và các tiết lộ gây chấn động
Một loạt các thí nghiệm đã được tiến hành trên tấm vải liệm kể từ khi các nhà khoa học lần đầu tiên được cho phép khám nghiệm nó vào năm 1969, bao gồm các thí nghiệm vật lý, các phân tích hoá học và việc định tuổi bằng đồng vị phóng xạ cacbon. Những phân tích ban đầu đã dẫn tới việc thành lập một Uỷ ban Turin bao gồm 11 thành viên là các nhà khoa học, cố vấn, và vào năm 1977 Dự án Nghiên cứu Tấm vải liệm Turin (STURP) đã được ra đời.
Những phát hiện của họ, dựa trên một loạt các thí nghiệm khắt khe, đã được công bố trong một báo cáo tổng kết vào năm 1981, trong đó có đoạn:
“Giờ đây chúng tôi có thể kết luận rằng hình ảnh trên Tấm vải liệm là hình dạng thực của một người đàn ông khốn khổ đã bị đóng đinh lên cây thập tự giá. Đây không phải là tác phẩm của một nghệ sĩ. Các vết máu khô có chứa trong thành phần của nó hồng cầu (hemoglobin), đồng thời cho kết quả dương tính đối với thử nghiệm huyết thanh albumin. Hình ảnh này vẫn tiếp tục là một ẩn đố và cho đến khi có thêm nhiều các nghiên cứu hoá học nữa được tiến hành, có lẽ bởi nhóm các nhà khoa học này, hoặc có lẽ bởi các nhà khoa học khác trong tương lai, thì vấn đề này sẽ vẫn là một bí ẩn chưa có lời giải”.
Các nhà nghiên cứu không tìm thấy dấu vết của phẩm màu nhân tạo, có nghĩa là hình ảnh nói trên được tạo ra bởi một thi thể người thật, nhưng cách thức điều này xảy ra vẫn là một câu hỏi chưa có lời giải đáp.
Kết quả định tuổi tấm vải bằng đồng vị phóng xạ carbon 14 cho thấy chất liệu của tấm vải liệm này có niên đại trong khoảng giai đoạn 1260-1390 SCN, một phát hiện gây chấn động, mâu thuẫn với thời điểm qua đời của Chúa Giê-su. Nhưng những người theo chủ nghĩa phê phán cho rằng mẫu vải được xét nghiệm đã được lấy từ những miếng vá gần đây hơn, chứ không phải từ tấm vải gốc.
Bổ sung thêm vào hồ sơ các phát hiện kỳ lạ về tấm vải liệm bí ẩn này, các nhà nghiên cứu người Ý hiện đã phát hiện thấy tấm vải này có thể đã được dệt tại Ấn Độ, và chứa ADN từ khắp nơi trên thế giới. Thông qua việc xác định trình tự (giải trình tự) ADN từ bụi và phấn hoa trên tấm vải liệm, người ta có thể biết được nguồn gốc của những chủng người và các hoàn cảnh môi trường mà tấm vải này từng tiếp xúc.
Kết quả phân tích DNA cho thấy tấm vải có thể đã được sản xuất ở Ấn Độ, và đã đi qua nhiều nơi trên thế giới trước khi đến nước Ý vào thời trung cổ, làm dấy lên nhiều giả thuyết tiềm năng về một nguồn gốc châu Âu thời trung cổ của tấm vải.
Một số loài cây thực vật đã được xác định thông qua quá trình giải trình tự DNA bao gồm cây đuôi ngựa (horsetail), cỏ ba lá, cỏ dại (ryegrass), cây riếp xoăn (chicory), những loại cây có nguồn gốc ở châu Á, Trung Đông hay châu Mỹ.
(Ảnh: Anja Disseldorp/Flickr)
Thi thể bọc bên trong
Các vết ố có thể là những vết thương và máu của một người đàn ông đã chết. Những hình ảnh trên tấm vải đã cho thấy một thi thể bị huỷ hoại bởi các vết cắt trên hầu khắp bề mặt; những vết thương do đâm xuyên, khoét lỗ và vết cắt thẳng có thể được nhìn thấy. Có thể nhìn thấy một vết đâm lớn hình tròn trên bàn tay, cũng như các vết thương lớn do đâm xuyên trên bàn chân.
Tấm vải liệm Turin nổi tiếng, một thánh tích tôn giáo bí ẩn. (Ảnh: Wikimedia)
Khuôn mặt để râu của người đàn ông đã bị sưng tấy và biến dạng do bị đánh đập tàn bạo. Các vết máu ố dường như có mặt ở khắp mọi nơi, đặc biệt ở gần vùng mặt và ở cả hai cánh tay.
Câu hỏi trong các câu hỏi – bằng cách nào?
Dù đã tiến hành nhiều thử nghiệm khoa học, nhưng không một câu trả lời thoả đáng nào có thể được đưa ra về cách thức hình ảnh xuất hiện và lưu giữ trên trên tấm vải liệm, ngoại trừ việc đây hẳn là một phép màu, chí ít theo quan điểm của một số người sùng đạo. Các nhà nghiên cứu đã khẳng định rằng những hình ảnh này không phải được vẽ lên, mà đã được thẩm thấu vào bên trong sợi vải.
Đã vô số nỗ lực nhằm tái tạo những hình ảnh này, và lặp lại quá trình thẩm thấu khác thường của màu sắc vào bên trong sợi vải, nhưng đều không thành công. Nhà vật lý học Paolo Di Lazzaro, một chuyên gia đầu ngành về hiện tượng tấm vải liệm, đã gọi đây là “câu hỏi trong các câu hỏi”: hình ảnh này đã được tạo ra bằng cách nào?
Ông Di Lazzaro và các đồng nghiệp đã sử dụng công nghệ laze tiên tiến nhất để bắn các chùm tia cực tím ngắn, có cường độ mạnh vào một tấm vải thô để thử tái tạo các hình ảnh trên tấm vải liệm. Rốt cuộc họ đã không thành công trong việc tạo ra một sản phẩm có chất lượng tương tự bản gốc, thậm chí họ còn không thể tái tạo hoàn chỉnh một cơ thể người. Bất kể tấm vải có niên đại từ bao lâu, khoa học cũng không thể tạo ra một bản sao tương tự. Vậy hiện vật này đã được tạo ra như thế nào vào rất nhiều năm về trước?
“Ít có khả năng khoa học sẽ cung cấp một cách giải thích toàn diện cho rất nhiều ẩn đố của tấm vải liệm này. Một “cú nhảy của đức tin” là điều cần thiết để đối mặt với các câu hỏi không có câu trả lời rõ ràng như thế – dù cho đó là ‘niềm tin’ của những người theo chủ nghĩa hoài nghi hay niềm tin của những người theo đạo”, ông Di Lazarro nói trong một cuộc trao đổi gần đây với tạp chí Địa lý Quốc gia Hoa Kỳ (National Geographic).
Tính chân thực của tấm vải chưa từng được Giáo hội Công giáo Rôma xác nhận một cách chính thức. Tấm vải này chỉ được Giáo hoàng John Paul II miêu tả là một “sự phản ảnh của kinh phúc âm”, và thậm chí là một “thánh tích đặc biệt”. Tuy nhiên, Giáo hội đã khuyến khích việc tỏ lòng thành kính đối với hiện vật này, và tấm vải đã được bảo vệ và tỏ lòng thành kính bởi các tín đồ sùng đạo qua nhiều thế kỷ.
Tấm vải này hiện đang được trưng bày bên dưới lớp kính chống đạn bên trong một cái tủ kính kín khí, có lắp điều hòa để duy trì tình trạng nhiệt độ tốt nhất cho việc bảo quả tại thành phố Turin ở miền bắc nước Ý, và được bảo vệ bằng các máy quay camera, các thiết bị bay không người lái cùng lực lượng cảnh sát.
Giáo hoàng Francis chạm vào tấm vải liệm Turin trong một chuyến thăm vào ngày 21/6/2015. (Ảnh: Giorgio Perottino/Reuters)
Khoa học có thể tiến gần hơn đến nguồn gốc của tấm vải liệm, cũng như hành trình của nó kể từ thời Trung cổ, nhưng các nhà nghiên cứu dường như không thể tiếp cận gần hơn đến việc giải mã bản chất chân thực của thánh tích này. Philip Ball, cựu biên tập viên của tạp chí khoa học Tự nhiên (Nature) đã từng nói bóng gió về thách thức trường kỳ của tấm vải liệm: “Công bằng mà nói, bất chấp các thí nghiệm dường như đã đi đến kết luận cuối cùng vào năm 1988, hiểu biết về Tấm vải liệm Turin vẫn còn rất mờ mịt. Chí ít, bản chất của hình ảnh và cách thức nó được “in” lên tấm vải vẫn còn là một ẩn đố vô cùng khó giải”. Ẩn đố này vẫn chưa được giải đáp sau hàng thập kỷ đã qua, khiến Tấm vải liệm Turin giữ nguyên danh hiệu của nó là một trong những thánh tích gây nhiều tranh cãi và khó hiểu nhất nhất trong lịch sử.
Tác giả: Liz Leafloor, Ancient Origins.
