Văn hoá Á Đông thường nói đến hai thái cực âm và dương. Nguyên lý âm dương là một nguyên lý tổng thể bao trùm cả trời đất. Ở nơi đâu, ta cũng thấy có hai yếu tố này. Có ngày thì có đêm. Có trên thì có dưới. Có nóng thì có lạnh… Hai yếu tố này luân phiên chuyển vần, bổ túc cho nhau, làm nên sự tuần hoàn của trời đất, khiến cho muôn loài được sinh ra, nảy nở và phát triển. Quan sát trong tự nhiên, ta cũng thấy hai yếu tố này hiện diện nơi các loài thực vật, động vật. Loài nào cũng có đực và cái. Ngay cả khi là lưỡng tính, nó cũng mang hai yếu tố đó trong mình.
Con người cũng vậy. Chẳng có con người nào tồn tại mà không có giới tính. Con người xuất hiện trước mắt người khác trong hình thái của giới tính. Giới tính không phải là cái gì đó ở ngoài con người nhưng là cái làm nên bản chất của con người. Người ta có thể phẫu thuật để thay đổi giới tính, nhưng đó là “thay đổi” chứ không phải “huỷ bỏ”. Giới tính đi theo con người từ lúc thành hình cho đến suốt cuộc đời và nó sẽ chi phối lối sống, cách hành xử và mọi sự nơi con người ấy. Quả vậy, ngay khi được thụ tinh trong lòng mẹ, một sự sống đã được ươm mầm và từ từ hình thành một con người với các bộ phận. Từ nhiễm sắc thể trong tinh trùng của bố và trứng của mẹ mà bào thai sẽ phát triển thành “nam” hay “nữ”. Bởi thế, chẳng có con người cách chung chung, nhưng là “người nam” hay “người nữ”. Cả hai cùng là con người, nhưng lại có nhiều điểm khác biệt nhau đáng kể.
Xét ở góc độ sinh học, sự khác nhau được thể hiện rõ ràng nhất nơi cấu trúc của hệ sinh dục. Xét ở góc độ tâm lý, nam và nữ cũng khác nhau về cảm nhận tâm linh, cách hiểu và giải quyết vấn đề, tính tình…
Con người được dựng nên có nam và nữ không phải để chia ra làm hai phe phái đối nghịch, nhưng là để bổ túc cho nhau. Những gì còn thiếu nơi người nam sẽ được tìm thấy nơi người nữ; những gì chưa đủ nơi người nữ được tìm thấy nơi người nam. Đó là lý do vì sao, khi đến tuổi trưởng thành, người ta thường thấy có sức thu hút từ giới kia. Từ chỗ thích tụ tập với đám bạn để quậy phá, bạn trai bỗng dưng muốn tiếp cận bạn gái để chuyện trò, hỏi han. Từ chỗ chỉ thích cười đùa với nhóm bạn thân, bạn gái tự dưng thấy bị cuốn hút lạ kỳ bởi bạn trai. Thế giới này có cả tỷ người nam và người nữ, nhưng chẳng hiểu sao anh lại phải lòng đúng “người ấy” và ngược lại. Anh ta chỉ thích cô này, chứ không phải cô khác, dù cô đó, khách quan mà nói, có đẹp, giỏi giang và quyến rũ đến cỡ nào. Đây chính là sức hút của tình yêu, một loại tình vô cùng đặc biệt đã làm tốn biết bao giấy mực của nhân loại.
Sách Sáng Thế cũng nói đến thứ tình yêu này khi mô tả về Adam và Eva. Từng ngày trôi qua trong quá trình sáng tạo trời đất, Thiên Chúa đều thấy mọi sự tốt đẹp. Từ những điều vĩ mô đến những sinh vật nhỏ bé lúc nhúc trên mặt đất, đâu đâu cũng biểu hiện nét tinh khôi và tuyệt mỹ đến lạ lùng. Khi dựng nên Ađam, trao cho ông sự sống và quyền bá chủ muôn loài, Thiên Chúa mong muốn ông sẽ có một cuộc sống hạnh phúc và an vui với chim trời gió núi, với mưa sa nắng ngàn. Vậy mà tận sâu trong cõi lòng, ông thấy có cái gì đó chưa trọn vẹn.
Thấu hiểu được nỗi lòng của ông, Thiên Chúa tiếp tục biểu dương uy quyền của mình qua một lối sáng tạo hoàn toàn khác với trước kia. Ngài không phán một lời như đối với các sinh vật khác. Ngài cũng không làm nên một con người nữa giống hệt Adam, hay một cá thể nào đó hoàn toàn tách biệt và chẳng có liên hệ gì với ông. Ngài dựng nên một người phụ nữ từ chiếc xương sườn của Adam, vừa giống nhưng cũng vừa khác với ông. Giống để biểu thị sự ngang hàng, nhưng khác là để bổ túc cho khoảng trống của cả hai. Sau một giấc ngủ say – giấc ngủ của sự chán chường và mệt mỏi, của cô đơn và khô héo trong lòng, Adam tỉnh giấc và thấy xuất hiện trước mắt mình một người khác. Không một loài nào mà ông đã từng thấy trong trời đất có thể sánh ví cùng nàng. Một cô nàng nhỏ bé thế thôi, mà đủ sức làm tim ông gục ngã, đủ sức thay thế cho toàn bộ thế giới ngoài kia. Thiên Chúa hiểu cảm giác mà ông đang trải qua. Thiên Chúa biết rằng ông đã yêu, và Thiên Chúa chúc phúc cho tình yêu lứa đôi ấy.
Khi được nối kết bằng tình yêu, người nam và người nữ tuy là hai nhưng đã trở nên “một xương một thịt”. Họ sẽ bỏ tất cả để đến với nhau, cùng giúp nhau hướng đến hạnh phúc.
Pr. Lê Hoàng Nam, SJ