Hỏi Đáp Về những con Muỗi

Thưa bác sĩ, Có người nói với tôi là chỉ có muổi cái mới đốt hút máu động vật. Chúng tôi xin bác sĩ phân tích coi có đúng không. Cảm ơn bác sĩ. Nguyễn Sinh Hùng

Đáp: Muỗi là một loại côn trùng biết bay có hai cánh nhỏ, thân hình mảnh mai, chân dài, cánh hẹp, lấm tấm nhiều vẩy trên gân cánh. Từ đầu, nhú ra một xúc tu với nhiều sợi lông loắn xoắn. Lông ngắn ở muỗi cái, lông dài và rậm rạp ở muỗi đực. Miệng muỗi cái dài, có vòi để hút, còn miệng muỗi đực rất thô sơ. Còn chuyện hút máu thì có một huyền thoại như sau:  “Có anh chàng nọ hết lòng thương yêu vợ. Nhưng chị vợ lại ham thói trăng hoa, lang chạ, nay nhân tình, mai nhân bánh với trai tráng trong làng. Rồi đột nhiên chị vợ lăn đùng ra lìa xa cõi trần. Người chồng buồn rầu bỏ xứ ra đi, ôm theo xác vợ làm kỷ niệm.  Một ngày nọ anh ta gặp một vị đạo nhân, bèn xin ra tay cứu sống vợ. Thông cảm, đạo nhân giúp đỡ và bảo người chồng chích ngón tay, nhỏ ba giọt máu lên xác vợ. Người chồng làm y theo lời, và vợ sống lại. Hai người dắt tay nhau trở về quê cũ. Người chồng tưởng rằng vợ hồi tâm sẽ sống đời với mình. Chẳng ngờ nàng vẫn quen đường cũ, theo một tay lái thương giầu có và xin vĩnh biệt cố nhân.  Hết lời khuyên can không được, người chồng bèn nói: “nàng có thể ra đi nhưng xin trả lại ta ba giọt máu”. Vợ bèn chích ngón tay, hoàn trả máu. Máu vừa nhỏ thì nàng tắt thở. Chết đi, nàng hóa thân thành con muỗi, tìm người để lấy lại ba giọt máu, mong được hồi sinh. Nàng bay tới đâu cũng bị sua đuổi, nên luôn miệng vo ve than vãn”.  Do đó chỉ có muỗi cái mới hút máu động vật. Nhưng khoa học ngày nay tinh tế hơn, đã tìm hiểu lý do khiến tại sao chỉ các mợ muỗi mới làm công việc hút máu động vật. Ðể sinh sống và cũng để gây ra một vài tai họa cho loài người. Thứ nhất là các Mợ có miệng dài với vòi để dễ bề hút máu của động vật máu ấm. Còn các cậu muỗi hầu hết đều sống nhờ mật hoa và nước lã. Thứ hai là đa số các mợ cần phải sống bằng máu để có chất đạm nuôi trứng nhờ đó mới làm công việc sanh đẻ được.   Thứ ba là khi đốt người (hay thú vật) hút máu như vậy thì các mợ “ký niệm” vào huyết quản “thí chủ” một chút nước miếng có các tác nhân gây bệnh truyền nhiễm. Thứ tư là các mợ chỉ đẻ trứng trên mặt nước: hoặc là nước đang chẩy, nước ao tù, nước trên sông, trong lạch hoặc nước mưa đọng trong cái ống lon rỉ sét ở đầu nhà.Tất nhiên là các cậu muỗi thì không được tạo hóa giao cho cái trách nhiệm đẻ trứng này. Muỗi cũng như ong kiến gây ra nhiều khó khăn cho con người mỗi khi Hè tới. Khí hậu nóng ấm là thời gian phát triển ưa thích của nhóm sinh vật này. Chúng đốt, chúng cắn, chúng hút máu, chúng truyền chất có hại khiến vô số người mang bệnh phải đi bác sĩ hoặc vào nhà thương.  Chất béo Omega-3 Tôi nghe nói omega-3 rất tốt cho não bộ có phải không bác sĩ? Năm nay tôi 74 tuổi, trí nhớ bắt dầu xuống dốc, liệu tôi có nên dùng omega-3 để có trí nhớ tốt hay không? Và chất này có trong thực phẩm nào? Cảm ơn bác sĩ. Lê Tịnh Thông Đáp: Omega-3 là một loại chất béo cần thiết cho nhiều bộ phận của cơ thể, đặc biệt là não bộ. Kết quả nhiều quan sát thực tế và nghiên cứu khoa học cho thấy omega- 3 là một đồng minh của ta trong chiến dịch chống một số bệnh tật như các bệnh tim mạch, ung thư vú, nhức đầu, đau khớp xương. Đây là loại chất béo đa bất bão hòa, thường thấy trong các loại cá và ở một vài loại thảo mộc như cây lanh (Flax), cây gai dầu (hemp oil).Cá vẫn được coi như “thực phẩm của trí não” từ lâu. Cá có chất béo omega-3 với thành phần chính yếu cho sự phát triển não bộ của thai nhi là chất docosahexaenoic acid (DHA). Chất này có trong máu của người mẹ và được nhau (placenta) chuyển tới thai nhi. Theo bác sĩ Russel L. Blaylock, tác giả sách dinh dưỡng Health and Nuitrition Secrets,  khi thai nhi nhận được nhiều chất béo này thì hoạt động của não tốt hơn và khi lớn lên, các em có chỉ số IQ cao hơn. Trong khi đó, các em nhận được ít DHA có khó khăn trong sự học và khả nặng nhìn của mắt cũng kém. Bác sĩ Ray Sahelia, tác giả sách Mind Boosters, cho biết omega-3 có giá trị cao vì chúng cung cấp độ lỏng cho màng tế bào và tăng sự liên lạc giữa các tế bào thần kinh. Omega-3 cũng giảm sự kết tụ của tiểu cầu, do đó giảm rủi ro cơn suy tim và tai biến não. Theo Jean Carper, tác giả sách Miracle Cures: “Không cung cấp đầy đủ chất béo đặc biệt mà màng tế bào não cần sẽ đưa tới rối loạn về tâm tính, trí nhớ, sự tập trung và hành vi” Kết quả nghiên cứu công bố trong Archives of Neurology tháng 11 năm 2006 cho hay người có lượng DHA cao trong máu đều ít bị rối loạn nhận thức vì tuổi già tới 47%, so với người có ít DHA. Nghiên cứu mới nhất công bố trong Journal of Neuroscience số tháng 4, 2007 cho hay tiêu thụ nhiều omega-3 có thể giảm thiểu rủi ro bệnh Alzheimer ở tuổi già. Dùng bao nhiêu cho vừa. Chất béo omega- 3 có tự nhiên ở nhiều loại cá nước lạnh như cá thu, cá hồi, cá trích, cá cơm, cá ngừ và trong một số thực vật như dầu canola, đậu nành, hạt lành (flax seed)... Để được hưởng những ích lợi của dầu mỡ cá Omega 3, ta không cần phải tiêu thụ một lượng cá lớn như người Eskimo. Theo các cuộc nghiên cứu kéo dài 20 năm ở Hòa Lan thì chỉ cần ăn cá 2 lần trong một tuần lễ là đã giảm đến phân nửa các vụ tai biến về tim mạch so với người không ăn một chút cá nào. Với những người không thích ăn cá thì omega-3 cũng có trong một vài thực phẩm gốc thực vật, như hạt lanh (flaxseed), quả óc chó (walnut), hạt cây bồ đào (butternut), dầu mầm lúa mì, rong biển, nhưng không được tốt bằng trong cá. Cá càng lớn, lượng omega-3 càng nhiều. Nhưng cẩn thận với cá sông lạch vì sợ bị ô nhiễm. Cá biển tương đối an toàn hơn. Hóa chất độc thường tích tụ trong mỡ, cho nên dầu cá cô đọng có thể nhiễm nhiều hóa chất này Omega-3 cũng được bán trên thị trường dưới dạng viên. Theo kinh nghiệm của người đã dùng, chỉ cần một hoặc hai viên mỗi ngày là đủ. Với tuổi cao thì trí nhớ thường cũng hay bị nói trước quên sau. Vì thế nếu ông dùng chất này thì cũng tốt thôi. Nhưng ông nên hỏi qua ý kiến của bác sĩ gia đình trước khi dùng để phòng ngừa tác dụng phụ, dùng quá nhiều cũng như tương tác với các dược phẩm khác. Dùng quá nhiều dầu cá, nhất là loại viên dầu, có rủi ro băng huyết trầm trọng vì tác dụng loãng máu của dầu; rối loạn cơ quan tiêu hóa, thiếu hồng huyết cầu hoặc tai biến động mạch não. Cũng xin nói thêm là những ai đang uống thuốc aspirin hoặc thuốc chống đau nhức cũng nên cẩn thận khi dùng dầu cá vì thuốc và dầu cá đều làm máu loãng. Bệnh nhân dùng thuốc suy tim nhóm Digitalis cũng phải cẩn thận vì dầu cá có thể làm tăng tác dụng của các thuốc này. Bác sĩ Nguyễn Ý Đức