Trung thực là thành thực với người và cả với chính mình, luôn tuân thủ chuẩn mực đạo đức chân thật trong từng lời nói và hành động. Đó là một trong những phẩm chất quan trọng nhất tạo nên giá trị của một con người chân chính.
Tính trung thực giúp con người trở nên đáng tin cậy trong mọi mối quan hệ, giao dịch, đó là sức mạnh lớn nhất giúp thuyết phục người khác. Người trung thực không chấp nhận gian dối trong bất kì việc gì. Trung thực làm nên nhân cách con người. Sống trung thực không phải lúc nào cũng dễ, nó đòi hỏi sự dũng cảm và nghiêm khắc với bản thân. Walter Anderson cho rằng: “Cuộc sống sẽ thay đổi khi chúng ta biết nắm bắt các cơ hội cho mình, nhưng cơ hội đầu tiên và khó khăn nhất lại là việc chúng ta phải thành thật với chính bản thân mình”. Ngay cả khi phải đối diện với thất bại, thua thiệt, ta vẫn cần phải sống trung thực, có thế, ta mới có thể ngẩng cao đầu mà sống và cảm thấy thanh thản trong lòng.
Người trung thực trước tiên là trung thực với chính bản thân mình, thành thật nhìn nhận những nhược điểm và sai lầm của mình. Họ nhận thức được là dù họ có công khai nhìn nhận sai lầm của mình hay không thì thường những người xung quanh vẫn biết. Một người chân chính không chỉ trung thực với những gì đang và sẽ diễn ra, mà còn trung thực với những điều mình đã nói, những lỗi lầm của mình đã xảy ra trong quá khứ. Một khi đã rèn luyện cho mình một thái độ sống như vậy, chắc chắn cuộc đời ta sẽ tươi sáng hơn, được mọi người quý trọng hơn trong bất kỳ hoàn cảnh nào của cuộc sống. Trong bất kỳ giai đoạn nào, bất kỳ xã hội nào cũng đều quý trọng những người sống trung thực. Đó là một đức tính cần có của một con người chân chính.
Chuyện vui nhà đạo hôm nay còn kể: Một cặp vợ chồng kia sống không lương thiện, chỉ ham kiếm tiền bằng mọi cách có thể. Một hôm người chồng nghe nói về việc có người được ơn nhờ đi khấn đền Thánh Giuse. Anh ta cũng nghe đồn Ông Thánh Giuse tại đền rất thiêng, xin gì được nấy. Nhân ngày thứ tư đầu tháng, anh ta nói vợ mua chục bông huệ, cả hai áo quần tề chỉnh lên đền xin khấn. Đặt bó huệ trước chân tượng đài Thánh Cả, người chồng lớn tiếng kêu cầu: ”Xin Ông Thánh Giuse thương giúp cho con trúng số chiều nay. Con có mua một cặp 5 tấm, nếu con trúng độc đắc, con xin dâng vào đền Thánh 3 tấm”. Bà vợ nghe thấy vậy bèn bấu tay chồng nói nhỏ: “Sao mà nhiều thế, ông Thánh chỉ cần 2 tấm là Ngài vui rồi“. Chồng nạt lại: ”Bà thì biết cái gì, tôi đã hứa dâng là dâng cho đáng, đừng có mà bủn xỉn, Thánh không nhận lời đâu!”. Về đến nhà, thấy vợ không vui, hắn tiết lộ: ”Tôi nói là nói vậy với ông Thánh thôi. Đây nè! trong bóp tôi còn cặp này 10 tấm lận. Chiều nay tha hồ mà hốt…”.
Con người dễ dàng chóa mắt trước tiền của, dám lừa nhau và lừa cả Thánh, cả Chúa. Tiền bạc có thể mua chuộc con người với nhau, nhưng không thể mua chuộc nước Trời. Trong Tin Mừng Thánh Luca chương 16 từ câu 1 đến câu 8 nói về dụ ngôn người quản lý bất trung. Ông ta cũng thực hiện theo cách của những giám định viên Ngân hàng như đã nói ở trên. Người quản lý trong Tin mừng xem ra còn lương thiện một chút khi ông ta chỉ chịu phần thiệt của mình lần này, mà người chủ không bị thiệt (giảm cho người đi vay số tiền ông ta đã kê lên thêm). Người làm công tác định giá hôm nay cũng cùng một thói khôn khéo: thiếu trung thực để hưởng lợi. Đức Kitô không khuyên ta làm điều gian dối, lấy tiền bạc mà mua nước trời như có người nghĩ theo nghĩa đen: Cứ làm ăn gian dối, lừa lọc, rồi lấy phần nào đó trong số tiền bất chính thu được để làm từ thiện, bác ái, chắc Chúa sẽ ban ơn thêm cho.
Chúa khen cung cách người quản lý khôn lanh biết mua chuộc tình cảm con người. Nhưng Ngài không đề cao cách sống thiếu trung thực của ông ta. Chúa mong muốn những người con của Người cũng biết khôn ngoan, dùng mọi khả năng Chúa ban, kể cả tiền bạc chân chính có được để lo cho vun đắp kho tàng trên trời. Đó là biết dọn chỗ cho mình tại nơi vĩnh phúc bằng những việc làm bác ái chân chính, trung thực, yêu thương, chia sẻ với đồng lọai những gì mình có. Dám hy sinh phần có cho anh em, không gian dối, lừa lọc, thiếu trung thực, trung tín.
Lạy Chúa, “Xin cho con biết mến yêu và phụng sự Chúa trong mọi người“ (Kinh Hòa Bình), xin cho con biết sống trung thực, biết trung tín trong việc sử dụng tiền bạc, của cải Chúa trao ban; khả năng, sức lực Chúa cho hầu phụng sự Chúa và giúp ích mọi người. Chớ gì con trở nên người trung thành với người chủ duy nhất là chính Chúa, Cứu Chúa của con. Con tin chắc chắn Chúa sẽ cho con được hưởng hạnh phúc với Chúa trên nước Trời.
Fx Đỗ Công Minh