Hỏi : Xin cha giải thích phạm tội trong tư tưởng là gì? Một người “ngoại tình” nhưng không làm chuyện “vợ chồng” với nhau thì có tội không ?
Trả lời :
Con người khác với mọi sinh vật ở chỗ có lý trí, ý chí và tình cảm. lý trí để suy nghĩ và hướng dẫn mọi hành động bên ngoài cũng như tự do chọn làm theo ý muốn riêng của mình. Vì thế chỉ có con người mới có đời sống luân lý và chịu trách nhiệm trước Thiên Chúa về mọi việc mình làm bao lâu còn sống trên đời này.
Là người tín hữu Chúa Kitô, chúng ta được mời gọi và mong đợi sống đời sống luân lý cách thích đáng theo hướng dẫn của lương tâm và giáo lý của Giáo Hội để được chúc phúc và nhất là được cứu độ nhờ công nghiệp cứu chuộc của Chúa Kitô, “ Đấng đã chết thay cho mọi người, để những ai đang sống, không còn sống cho chính mình nữa, mà sống cho Đấng đã chết và sống lại vì mình.” ( 2 Cor 5: 15)
Nói đến đời sống luân lý thì phải nói đến sự có mặt của tội lỗi và sự dữ ( evils) trong đời sống cá nhân, xã hội và cộng đồng nhân loại nói chung.Cụ thể, gian dâm, gian ác, giết người, trộm cắp, bóc lột, đàn áp, gây chiến tranh giết hại dân lành và chiếm đoạt tài nguyên của nước khác v.v là những điều trái ngược với luân lý phổ quát , với đạo đức làm người theo theo tiếng nói của lương tâm lành mạnh và giáo lý vững chắc của Giáo Hội.
Thật vậy, như đã nói ở trên, vì con người có tự do, nên vấn đề tội lỗi chỉ đặt ra cho con người có lý trí và ý muốn tự do ( free will) chứ không đặt ra cho bất cứ sinh vật hay động vật nào. Do đó, muốn sống đẹp lòng Chúa trong trần thế này, người có niềm tin Chúa phải hết sức xa tránh mọi tội lỗi và mọi nguy cơ đưa đến phạm tội vì chỉ có tội mới làm ngăn cách con người với Thiên Chúa, hay đẩy con người ra khỏi thân tình với Chúa là Đấng trọn tốt trọn lành, rất yêu thương con cái loài người nhưng lại gớm ghét mọi tội lỗi vì tội lỗi và mọi sự dữ đều xúc phạm nặng nề đến bản chất yêu thương , thánh thiện và công chính của Người.
Thánh Gioan Tông Đồ đã quả quyết như sau về nguy hại của tội lỗi :
“ Ai phạm tội thì là người của ma quỉ
Vì ma quỷ phạm tội từ lúc khởi đầu
Sở dĩ Con Thiên Chúa xuất hiện
Là để phá công việc của ma quỷ.” ( 1 Ga 3 : 8)
Con người phạm tội vì bản chất yếu đuối , vì gương xấu của xã hội và nhất là vì ma quỉ cám dỗ. Người ta cũng phạm tội vì tự do muốn làm những việc mà lương tâm lành mạnh không cho phép. Là người có lý trí , có lương tâm và ý muốn tự do ( free will) , nên người ta phải có dự mưu trước khi muốn làm việc gì. Do đó, mọi tội con người có thể vấp phạm đều xuất phát từ trong lòng thầm kín trước khi thể hiện ra bên ngoài bằng hành động.
Chúa Giêsu đã nói rõ điều này khi Người trả lời cho Phêrô về việc bọn Biệt phái bắt lỗi những người ăn mà không rửa tay :
“ …Còn những cái gì từ miệng xuất ra là phải xuất từ lòng. Chính những cái ấy mới mới làm cho con người ra ô uế., vì tự lòng phát xuất những ý định gian tà, những tội giết người, ngoại tình, tà dâm, trộm cắp, làm chứng gian và vu khống…Đó mới là những cái làm cho con người ra ô uế.; còn ăn mà không rửa tay thì không làm cho con người ra ô uế.” ( Mt 15: 18-20)
Nói khác đi, mọi tội lớn nhỏ đều xuát phát từ trong nội tâm mỗi người.Cụ thể kẻ trộm, kẻ cướp là những kẻ thấy của cải, tiền bạc của người khác mà sinh lòng ham mê, nên đã bắt chấp lương tâm để mưu chiếm đoạt của cải của người khác. Cũng vậy, vì nuôi oán thù trong lòng nên mới thể hiện bằng hành động mưu hại người khác.
Liên can đến tội nghích điều răn thứ Sáu và thứ Chín ngăn cấm con người không được ước muốn và làm những việc dâm ô như : ngoại tình ( adultery) thông dâm ( fornication), ấu dâm,( child prostitution) thủ dâm ( masturbation) hiếp dâm (rape) ước muốn vợ/ chồng hay tài sản của người khác, ,xem phim ảnh, sách báo khiêu dâm ( pornography).. Chúa Giêsu cũng dạy rõ như sau:
“Anh em đã nghe Luật dạy rằng: chớ ngoại tình, còn Thầy, Thầy bảo cho anh em biết : ai nhìn người phụ nữ mà thèm muốn thì trong lòng đã ngoại tình với người ấy rồi..” ( Mt 5: 27-28)
Như thế có nghĩa là dù chỉ thèm muốn trong lòng vợ hay chồng của người khác, muốn chiếm đoạt tiền của hay tài sản của ai, giân ghét và muốn giết hại ai ... thì đã phạm các tội ngoại tình, trộm cắp và giết người trong tư tưởng rồi, vì trong lòng đã nuôi dưỡng những tư tưởng hay ước muốn sai trái đó, cho dù chưa thực hiện được trong thực tế.
Đây là điểm khác biệt giữa con người và mọi thú vật là loài không có lý trí, chỉ sống theo bản năng, nên không con vật nào như chó, mèo, voi, hổ, báo sư tử…lại có âm mưu hại người hay con vật khác. Chúng tấn công người để tự vệ hay giết lẫn nhau để tìm của ăn theo nhu cầu sinh tồn của chúng mà thôi.
Ngược lại, chỉ có con người mới “ bề ngoài nói nói cười cười,” mà trong lòng có thể đang âm mưu sát hại người khác bằng nhiều thủ đoạn gian manh như ta thấy trong thực tế ở mọi lãnh vực sống của người đời, nhất là trong phạm vi chính trị đầy sảo trá, gian manh, phản bội.
Liên quan đến câu hỏi được đặt ra, và dựa vào lời dạy của Chúa trên đây, thì nguyên một ý muốn “ ngoại tình” với người khác đã là điều trái với luân lý, đạo đức nghĩa là có tội rồi, vì từ ước muốn này sẽ dẫn đến hành động phản bội tình nghĩa vợ chồng của đương sự.Do đó không thể lý luận rằng chưa làm việc “ vợ chồng” thì không phải là ngoại tình.
Khi nói đến “ngoại tình” ( adultery) là nói đến tình cảm và tương giao bất chính giữa một người đã có gia đình với người khác phái không phải là vợ hay chồng của mình.
Nếu chỉ là giao thiệp trong sáng giữa hai người khác phái thì không thể nói là “ ngoại tình” được. Thực tế, người vợ hay chồng có thể có bạn khác phái vì cùng làm chung một nơi hay hoạt động chung trong một môi trường như Giáo xứ, Công đoàn, nhưng chỉ là bạn hay người quen biết đúng nghĩa thì đâu có lỗi gì ?.
Ngược lại, chỉ khi nào vượt qua danh giới vơ chồng để chạy theo người khác phái trong mục đích san sẻ tình yêu hay dục vọng với người ấy thì đó mới chính là tội “ngoại tình” trong tư tưởng dù chưa có hành động trong thực tế, căn cứ theo lời Chúa Giêsu đã dạy trên đây là dù chỉ “ nhìn người phụ nữ và thèm muốn, thì đã phạm tội ngoài tình trong lòng với người ấy rồi” không cần phải làm chuyện “vợ chồng” mới đủ thành tội ngoại tình..
Nói rõ hơn, người vợ hay chồng chỉ cần có “tà ý” muốn vượt qua ranh giới vợ chồng để đi vào “thân tình” riêng tư với người khác không phải là vợ hay chồng của mình thì đã bước chân vào ngưỡng của ái tình vụng trộm –hay là ngoại tình , cho dù chưa làm việc “ vợ chồng “ với nhau.
Tóm lại, mọi tội con người có thể phạm đều xuất phát từ trong nội tâm mỗi người như Chúa đã dạy trên đây.Do đó, muốn tránh tội thì phải có quyết tâm từ bỏ tội ngay trong lòng và nương nhờ ơn Chúa giúp sức thì người ta mới có thể đứng vững trong đường ngay chính để sống chung thủy trong hôn nhân, và để thăng tiến trên đường trỏ nên thánh thiện với tư cách là tín hữn như Chúa mong muốn cho mỗi người chúng ta.
Nếu không có cố gắng nội tâm để xa tránh tội lỗi mà cứ đi hàng hai, nửa nóng nửa lạnh thì không vợ chồng nào có thể sống trọn vẹn với nhau trong ơn gọi hôn nhân được; cũng như không ai có thể được cứu rỗi nếu không quyết tâm sống theo đường lối của Chúa và cộng tác với ơn Chúa để được thắng tiến trong đời sống thiêng liêng, xa tránh tội lỗi và mọi quyến rũ của ma quỉ và thế gian. Nếu không có quyết tâm này, thì Chúa sẽ không thể cứu ai được vì con người còn có tự do để chọn sống theo Chúa hay sống theo xác thịt, theo thế gian và ma quỉ, là kẻ luôn cám dỗ để lôi kéo ta ra khỏi tình thương của Chúa.
Ước mong giải đáp này thỏa mãn câu hỏi đặt ra.
Lm Phanxicô Xaviê Ngô Tôn Huấn
