« Ép-pha-tha”, nghĩa là: hãy mở ra ! »(Mc 7, 31-37)
31 Đức Giê-su lại bỏ vùng Tia, đi qua ngả Xi-đôn, đến biển hồ Ga-li-lê vào miền Thập Tỉnh.32 Người ta đem một người vừa điếc vừa ngọng đến với Đức Giê-su, và xin Người đặt tay trên anh.
33 Người kéo riêng anh ta ra khỏi đám đông, đặt ngón tay vào lỗ tai anh, và nhổ nước miếng mà bôi vào lưỡi anh.34 Rồi Người ngước mắt lên trời, rên một tiếng và nói: “Ép-pha-tha”, nghĩa là: hãy mở ra!35 Lập tức tai anh ta mở ra, lưỡi như hết bị buộc lại. Anh ta nói được rõ ràng.
36 Đức Giê-su truyền bảo họ không được kể chuyện đó với ai cả. Nhưng Người càng truyền bảo họ, họ lại càng đồn ra.37 Họ hết sức kinh ngạc, và nói: “Ông ấy làm việc gì cũng tốt đẹp cả: ông làm cho kẻ điếc nghe được, và kẻ câm nói được.”
- Tái tạo khả năng tương quan
Nếu bị điếc từ lúc mới sinh, em bé sẽ không nói được ngôn ngữ, cho dù các bộ phận liên quan đến khả năng phát âm đều bình thường. Tương tự như khi chúng ta học ngoại ngữ, phải nghe người bản xứ phát âm, rồi chúng ta mới có thể bắt chước phát âm lại y như vậy. Có lẽ đó là trường hợp người tật nguyền trong bài Tin Mừng của Thánh Lễ hôm nay : bị điếc, nên anh nói ngọng. Chính vì thế, Đức Giê-su đã mở tai cho anh trước để anh có thể nói rõ ràng.
Tuy nhiên, điều làm chúng ta ngạc nhiên là cách Đức Giê-su chữa bệnh, bởi vì, trong trường hợp này, Người chữa lành người bệnh công phu hơn bình thường. Thật vậy, thay vì chỉ nói một lời, người bệnh được lành, nhưng với người bị tật nguyền này :
- Ngài kéo riêng anh ta ra khỏi đám đông, để đi vào trong tương quan thiết thân.
- Ngài đặt ngón tay vào lỗ tai anh ; Ngài dường như phải lao tác để tai anh biết lắng nghe.
- Ngài bôi nước miếng vào lưỡi anh ; để cho lưỡi của anh được tháo cởi, nghĩa là biết ngỏ lời để đi vào tương quan, để nói lời tạ ơn và ca tụng, anh phải được Đức Giê-su thông truyền sự sống của chính Ngài.
- Và sau cùng Ngài ngước mắt lên trời, rên một tiếng và nói : « Ephata, nghĩa là hãy mở ra ! » Tất cả những gì Ngài vừa làm cho anh, chính là để anh đón nhận Lời tái tạo « Ephata » của Ngài.
Khả năng nghe và nói tượng trưng cho khả năng tương quan. Thế mà con người không chỉ sống bằng cơm bánh và những phương tiện khác, nhưng còn bằng tương quan nữa, và trong sự sống mới, sự sống phục sinh, chúng ta sẽ chỉ sống bằng tương quan mà thôi, đó là tương quan tình yêu (x. 1Cor 13).
Phép lạ này của Đức Giê-su mời gọi chúng ta nhận ra rằng, mỗi ngày, bằng chính Ngôi vị của Ngài, nghĩa là bằng Lời và Mình Máu của Ngài, Đức Giê-su vẫn chữa lành một cách rất công phu đôi tai và miệng lưỡi của chúng ta, để chúng ta thực sự biết nghe và biết nói với Chúa và với nhau, để đi vào tương quan tình yêu với Chúa và với nhau[1], để chúng ta biết đón nhận sự sống và lòng bao dung của Chúa (khả năng nghe) và khát mong đáp trả với lòng tri ân (khả năng nói). Bởi vì chúng ta thường « điếc » với ân huệ và vì thế, « câm » với lời đáp.
- Tái tạo từ sự chết
Chỉ có một mình thánh Mác-cô kể lại phép lạ chữa bệnh điếc gắn liền với câm và kể lại những cử chỉ lạ lùng như thế của Đức Giê-su. Chắc chắn chúng ta chẳng bao giờ hiểu hết được những cử chỉ kì lạ này của Người. Dường như Người đã tái tạo anh, theo cùng một cách thức Thiên Chúa đã tạo dựng con người, được kể lại trong sách Sáng Thế :
- Theo trình thuật thứ nhất, Thiên Chúa phán: « Chúng ta hãy làm ra con người theo hình ảnh chúng ta, giống như chúng ta » (St 1, 26). Thiên Chúa sáng tạo con người vừa bằng lời nói và vừa bằng đôi tay và Người không sáng tạo một mình. Vì thế, chúng ta có thể nói, con người là « sáng tạo điểm ».
- Theo trình thuật thứ hai : « ĐỨC CHÚA là Thiên Chúa lấy bụi từ đất nặn ra con người, thổi sinh khí vào lỗ mũi, và con người trở nên một sinh vật » (St 2, 7). Thân thể con người thật kỳ diệu, là đỉnh cao của thế giới tạo vật, nhưng một ngày kia, không thể né tránh được, thân thể sẽ tan biến thành đất, thành tro. Nhưng con người có hơi thở của Thiên Chúa, vì thế có niềm hi vọng được tái tạo dựng cho sự sống mạnh hơn sự chết.
Và hành động tái tạo này của Đức Giê-su loan báo ơn tái tạo Ngài sẽ ban cho chúng ta khi mà đôi tai của chúng ta bị đóng lại và miệng lưỡi của chúng ta bị bị cột lại bởi sự chết.
- « Ông ấy làm việc gì cũng tốt đẹp… »
Cuối cùng, chúng ta không thể không được đánh động bởi sự tương phản gần như tuyệt đối :
- Giữa đôi tai bị điếc và đôi tai biết lắng nghe.
- Giữa môi miệng câm nín và môi miệng nói lên lời ; và biến cố này trở thành tâm điểm của sự loan truyền tự phát về Đức Giê-su.
Ước gì mỗi người chúng ta cũng được Chúa tái tạo, mở tai, cởi lưỡi, để trở thành lời loan báo sống động về Đức Ki-tô, và đồng thời trở thành một « biến cố » cho người ta thán phục Đức Ki-tô và đồn thổi cho nhau về Ngài, đến độ không gì ngăn cản được :
Ông ấy làm việc gì cũng tốt đẹp cả:
ông làm cho kẻ điếc nghe được, và kẻ câm nói được.
ông làm cho kẻ điếc nghe được, và kẻ câm nói được.
Lm Giuse Nguyễn Văn Lộc
[1] Cầu nguyện theo phương pháp Linh Thao giúp chúng ta biết lắng nghe Lời Chúa và biết tâm sự với Chúa như một ngôi vị sống động. Như thế, Linh Thao là một phương tiện Chúa có thể dùng để mở tai và cởi lưỡi cho chúng ta. Và để cho ơn chữa lành xẩy ra, Chúa vất vả biết bao, và chúng ta cũng vất vả nữa!
Thánh Marcô tường thuật việc chữa lành cho người vừa điếc vừa ngọng như thế này: Người đặt ngón tay vào lỗ tai anh và nhổ nước miếng mà bôi vào lưỡi anh, rồi sau đó “Chúa ngước mắt lên trời, rên một tiếng và nói: “Ép-pha-tha”, nghĩa là: hãy mở ra!”. Thật lạ lùng hành vi chữa lành! Chúa không nói “hãy nghe được, hãy nói được”, nhưng là “hãy mở ra”, bởi có những người không điếc, nhưng không mở lỗ tai ra để nghe; không câm, nhưng không mở miệng ra để nói. Đó là lý do Chúa đặt ngón tay vào lỗ tai người điếc để mở ra, nhờ đó anh ta nghe để hành động cho phù hợp với đạo lý. Con người ngày nay, đặc biệt giới trẻ đang mắc phải một cơn bệnh thời đại: bệnh vô cảm, trái tim trở nên chai lì trước những nỗi đau của người khác, không còn nghe được những tiếng van xin, khẩn nài. Chai lì đến nỗi chẳng còn coi mạng sống của người khác là quan trọng và sẵn sàng xuống tay để giết hại. “Hãy mở ra” để nghe tiếng thổn thức của con tim con người cùng khổ, để nghe tiếng van nài của kẻ đang cần sự giúp đỡ và nhất là để nghe tiếng yêu thương rộn rã của tha nhân, những lời dạy dỗ của kẻ khôn ngoan, của các nhà giáo dục. “Hãy mở ra” không chỉ là mở lỗ tai mà mở luôn cả con tim và khối óc, đó mới thực sự là người không bị điếc lác. Có nghe như thế, mới có thể tạo ra một mối tương giao tốt đẹp trong cuộc sống và kiến tạo một xã hội an bình và yêu thương.Chúa bôi nước miếng vào lưỡi kẻ ngọng và nói hãy mở ra. Tại sao thế? Bởi muốn nói được lưỡi phải được làm mềm bằng nước miếng. Bôi nước miếng vào lưỡi là phục hồi khả năng làm cho trong miệng có nước nhờ đó lưỡi có thể cất tiếng một cách bình thường. Việc làm của Chúa mang tính dấu chỉ. Niềm vui của người ngọng không phải là nói năng bình thường, nhưng là biết điều mình phải nói; không là những lời nói dua nịnh, mua vui chóng qua, lừa bịp gây khổ đau, ngược lại đó là những lời nói mang lại bình an và hoán cải.Có chuyện kể: Một phú ông sai người giết heo, lấy thứ ngon nhất của heo làm cho ông một món ăn. Người mổ heo chọn thứ ngon nhất nấu dâng lên cho phú ông. Ông ăn và khen ngon bèn hỏi “Làm từ thứ gì của con heo?”. Người làm trả lời “Lưỡi”. “Tại sao?”. “Cái lưỡi là bộ phận quí nhất, vì nhờ cái lưỡi mà con người có thể diễn đạt những tình cảm chân thành, những ý tưởng tốt đẹp mang lại ích nước lợi dân. Một thời gian sau, phú ông lại ra lệnh cho người giết heo và chọn thứ xấu xa nhất làm cho ông một món ăn. Người làm vâng lời và sau đó dâng cho ông một dĩa đồ ăn mà bộ phận xấu xa nhất lại cũng là lưỡi heo. Ông phú hộ hỏi tại sao, người làm bèn trả lời rằng vì cái lưỡi có thể nói lên những lời nói xấu xa nhất, tàn ác nhất, làm tan nát gia đình, xã hội và có thể khuynh đảo nước nhà. Vâng, Chúa bôi nước miếng vào lưỡi của người ngọng và nói “hãy mở ra”, là muốn lưỡi người ngọng phải thốt ra những lời nói mang lại niềm vui và bình an cho người khác. Hãy mở ra để biết ca khen, biết nói lời thứ tha, bao dung.Lạy Chúa, chẳng ai nói chúng con điếc và ngọng, nhưng trong thực tế của cuộc sống chúng con đã làm cho lỗ tai của chúng con nên điếc lác và lưỡi chúng con nên ngọng ngịu. Bởi chúng con đã đóng kín miệng lưỡi và lỗ tai của chúng con bằng thái độ ích kỷ, tham lam, nhỏ nhen và vô cảm trước nỗi đau của tha nhân. Xin thương giúp chúng con mở rộng lỗ tai và cất khỏi lưỡi chúng con sự khô cứng để chúng con biết ca khen Chúa và kiến tạo mối dây tương ái với nhau. Amen.
